Giới thiệu
Cô Tám Đồi Chè là Thánh Cô thứ tám trong hàng Tứ Phủ Thánh Cô [四府聖姑], sau Cô Bảy Kim Giao, trước Cô Chín Cửu Tỉnh. Cô có quyền cao phép lớn, có thể chữa mọi căn bệnh của trần gian. Cô thường ban cho muôn dân sức khỏe, an khang và thái bình.
Thần tích
Có một số ý kiến thống nhất rằng: Cô Tám Đồi Chè giáng sinh dưới thời Lê Thái Tổ dấy binh khởi nghĩa, cùng thời với Cô Bơ Thác Hàn. Cô là người thiếu nữ trồng hái búp chè tại vùng Phong Mục, Hà Trung, Thanh Hoá. Cô cũng có công giúp vua trong công cuộc đánh đuổi giặc ngoại xâm nên khi thác hoá về trời, Cô được phong công lập đền thờ, trấn giữ một bên bến sông Đò Lèn, Phong Mục.
Cô sinh thời là người con gái đảm đang nết na tần tảo, hái búp chè xanh trên đồi, thường dùng làm thuốc chữa bệnh nên mọi người thường tôn hiệu là Cô Tám Đồi Chè.
Khi thanh nhàn, cô thường đủng đỉnh dạo chơi khắp vùng Hà Trung, Thanh Hoá, cũng có khi cô hiện hình bẻ lái con thuyền độc mộc trên dòng sông Mã.
Thờ phụng
Đền thờ Cô Tám hiện nay có nhiều trên cả nước, tuy nhiên trong đó phải kể đến hai đền lớn nhất là đền thờ Cô tại Hậu Lộc – Thanh Hóa và đền thờ cô tại Thái Nguyên. Tuy nhiên, đền thờ tại Thái Nguyên chỉ được coi là đền thờ vọng, tức là thờ cô từ xa. Đền thờ Cô linh thiêng nhất mà du khách nên đến là đền thờ Cô Tám Đồi Chè Thanh Hóa.
