Nguồn gốc
Ông hoàng báo là con trai của Mẫu Đông Cuông và tướng quân Hà Đặc – một vị tù trường của bản mường Khà . Người Mường Khà là dân tộc có danh tiếng nhất và có quyền thế nhất thời đó.
Thần tích
Theo thần tích của dòng họ mo Hà trông coi đền Đông Cuông ghi chép rằng: Ông Hoàng Báo là con trai bà Lê Thị Kiểm và ông Hà Văn Thiên. Gia đình ông là người Tày vùng Đông Cuông, được triều đình giao cai quản vùng Đông Cuông và ngoại vi. Ông Thiên vốn là hậu duệ của Hà Đặc, Hà Chương, Hà Bổng (Trại chủ Quy Hoá) đã hy sinh trong trận chiến chống quân Nguyên. Ông bà sinh hạ được một con trai là Ông Hoàng Báo. Khi Ông Thiên tạ thế, bà Kiểm và con trai ở lại Đông Cuông. Họ dạy dân lập ấn lập bản, trồng trọt chăn nuôi và chữa bệnh cứu người. Sau này khi tạ thế, Bà hóa thánh là Chầu Đệ Nhị hiển linh giúp dân vả phù giúp cho thuyền bè qua dòng sông Thao.
Thờ phụng
Dân lập miếu thờ Ông bên Ghềnh Ngai ở hữu ngạn sông Hồng. Còn miếu thờ hai mẹ con Bà được lập tại bên tả ngạn đối diện, sau này được sang sửa và mang tên Đền Đông Cuông.
Hầu giá ông Hoàng Báo
Ông Hoàng Báo thường không được thỉnh trong nghi thức hầu đồng do Ông không nằm chính thức trong hệ thống thần linh Tứ Phủ. Tuy nhiên, người ta vẫn hầu giá Ông Hoàng Báo sau ông Hoàng Mười khi về đền Đông Cuông.
Khi ngự đồng, Ông Hoàng Báo Đông Cuông mặc áo vàng, tay cầm chùy múa. Sau đó, ông hiến tửu rồi ban phát tài lộc.
Tham khảo
1. Oản Cô Tâm: https://oancotam.com/ong-hoang-bao/