Quan Lớn Đệ Nhất Thượng Thiên tên đầy đủ là Đệ Nhất Thượng Thiên Hoàng Thái Tử Vương Quan; dân gian gọi là Đức Thánh Cả, là Tôn quan đệ nhất, được vua phong danh hiệu “Tham nghị triều chính Vương Quan”. Quan Lớn Đệ Nhất là vị quan lớn đứng đầu trong Ngũ Vị Tôn Ông – những vị quan thay mặt Mẫu cai quản 4 cõi Thiên Địa Thủy Nhạc.
Thân thế
Quan Lớn Đệ Nhất là vị quan lớn đứng đầu trong Ngũ Vị Tôn Ông – những vị quan thay mặt Mẫu cai quản 4 cõi Thiên Địa Thủy Nhạc. Theo một trong những quan điểm tâm linh Tứ Phủ, Ngũ Vị Tôn Ông vốn là con trai cả của Đức Vua Cha Bát Hải Động Đình (cũng có quan điểm cho rằng các ngài là con Ngọc Hoàng Thượng Đế). Quan Lớn Đệ Nhất được coi là Ông Lớn cai quản Thượng Thiên nên ông có danh hiệu khác là Quan Lớn Đệ Nhất Thượng Thiên. Ngọc Hoàng Thượng Đế
Tương truyền, ông là Tôn quan đại thần trên Đế Đình Thiên Cung, được sắc phong ngôi Thượng Thiên Nhất Phẩm Công Hầu, cai quản tam giới đình thần văn võ. Dân gian coi ngài là Đức Thánh Cả, là Tôn Quan Đệ Nhất, còn danh hiệu vua phong là Tham nghị triều chính Vương Quan. Quan Lớn Đệ Nhất trực tiếp hầu cận bên phải vua cha Bát Hải Động Đình, thay quyền và đại diện cõi nhân gian, thừa hành Tam giới, tâu đối tội phúc nhân danh cõi Thượng Thiên (trên trời).
Sự tích
Quan Lớn Đệ Nhất được lưu truyền là con trời được Thái Hậu sinh vào ngày mùng mười tháng một năm Bính Dần. Khi hiện hóa lên trần gian, ngài luôn phù dân vệ quốc với điển tích hạ phàm làm Đức Thánh Cả – phó tướng giúp Thánh Gióng đánh giặc Ân. Hay một hiện thân khác, đó là Phạm Vĩnh – Vua Cha Bát Hải, đã có công phò trợ vua Hùng thứ 18 trong thần tích đền Đồng Bằng được lưu truyền muôn đời.
Hình tượng
Quan Đệ Nhất hay về ngự đồng vào những dịp đại sự như mở phủ, tạ phủ, hầu xông đền, xông điện. Với quan niệm của người Việt rằng hàng đệ nhất là hàng đi tu nên khi ngự đồng, ngài chỉ chứng đàn phù chứ không làm việc hay hiến tửu, trừ khi mở phủ kiêm tri đôi nước.
Khi về đồng, ngài mặc áo đỏ thêu rồng, hồ phù, nét đỏ, mạng đỏ và đai đỏ, đội mũ cánh chuồn. Ngài làm lễ tấu hương, khi quang và chứng sớ điệp trạng mã. Khi văn thỉnh: Đệ Nhất Tôn Quan…, thanh đồng ra tay dấu một ngón phía bên trái sau đó tung khăn.
Ngày tiệc
Khánh tiệc đản nhật giáng sinh của Ngài vào ngày 10-1 âm lịch, còn khánh tiệc đản nhật của Ngài vào ngày 24-8 âm lịch.
Địa điểm thờ tự
Trước đây do ngài không giáng trần nên Quan Lớn Đệ Nhất Thượng Thiên không có đền thờ chính và ngày tiệc chính, nhưng ở trong bất cứ đền nào cũng có tượng ông, nhưng ở trong bất cứ đền nào cũng có tượng ông, ngồi giữa trong Năm tòa Ông Lớn.
Tuy nhiên hiện nay, đền thờ Quan Lớn Đệ Nhất mới được xây dựng và hoàn thành, nằm ở quần thể di tích đền Đức Vua Cha Bát Hải Đồng Bằng, cách đền Đồng Bằng khoảng 500m, thuộc xã An Lễ, huyện Quỳnh Phụ, tỉnh Thái Bình.
Tham khảo
- Wikipedia, Tứ Phủ: https://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BB%A9_ph%E1%BB%A7
- Oản cô Tâm: https://oancotam.com/quan-de-nhat/#Quan_De_Nhat_la_ai_Su_tich_ve_Quan_Lon_De_Nhat
- Đồ Thờ Sơn Đông: http://dothocung.net.vn/diendan/quan-lon-de-nhat-thuong-thien.html
- Đạo Mẫu dân tộc: https://daomaudantoc.blogspot.com/2019/09/quan-e-nhat-thuong-thien.html
