Vị trí
Chùa Ấn Quang hay còn được gọi là Tổ đình Ấn Quang, tọa lạc tại 243 đường Sư Vạn Hạnh, phường 9, quận 10, thành phố Hồ Chí Minh.
Lược sử
Được xây dựng vào năm 1948 và trong hơn 50 năm qua, Hòa Thượng Thích Thiện Hòa kiến tạo chùa, tháp và tiếp dẫn chúng sinh. Tuy không phải là một ngôi chùa lâu năm nhưng lại đóng một vai trò quan trọng trong Giáo hội Phật giáo Việt Nam. Nơi đây đã chứng kiến nhiều sự kiện quan trọng trong những bước thăng trầm và phát triển của Phật giáo Việt Nam.
Năm 1948, chùa được xây dựng bởi Hòa thượng Thích Trí Hữu từ chùa Linh Ứng, Đà Nẵng. Lúc đầu đó chỉ là một ngôi Phật nhỏ lợp bằng lá và có tên là Ứng Quang Tự. Sau đó, ông mở lớp dạy kinh thánh cho các tăng sinh trẻ tuổi và chùa Ứng Quang trở thành một Phật đường học nhỏ.
Năm 1950, sau khi đi du học về, Hòa thượng Thích Thiện Hòa được giao quyền quản lý chùa Ứng Quang. Ông đã xây dựng ngôi chánh điện theo kiểu chùa Từ Đàm ở Huế.
Từ đó trở đi, hơn nửa thế kỷ ông đã hiến trọn tâm trí và công đức để tôn tạo ngôi chùa và thành lập trường Phật học để giáo dục và hoằng pháp.
Kiến trúc
Ngôi chùa là trụ sở chính của Phật đường học. Chùa xây dựng thêm dãy lầu nhà tổ (1955), xây lại dãy lầu giảng đường (1959) và Chánh điện được tôn tạo (1966). Theo năm tháng, chùa đã xây dựng thêm nhà in Sen Vàng, xưởng nhang Bồ Đề, thư viện, nhà xuất bản và nhà phát hành Hương đạo.
Kiến trúc của chùa được xây dựng theo đồ án của kiến trúc sư Nguyễn Hữu Thiện. Điện Phật được bài trí tôn nghiêm.
Chính giữa là tượng Phật Thích Ca Mâu Ni ( do Phật tử Minh Dung tạc) và tháp Xá Lợi Phật. Phía sau đặt thờ hai tượng Hộ Pháp hai bên. Chùa có tượng Tổ sư Đạt Ma bằng gỗ và bộ tranh sơn mài Quan Âm, Văn Thù, Phổ Hiền do nghệ nhân Trương Văn Thanh (tức Đại đức Minh Tinh) thực hiện. Cư sĩ Trương Đình Ý – giáo sư trường Mỹ Nghệ Thực Hành ở Gia Định đã chăm sóc về phương diện kiến trúc, điêu khắc và trang trí của chùa.
Giá trị văn hóa
Nơi đây từng chứng kiến nhiều sự kiện quan trọng trong những bước thăng trầm và phát triển của đạo Phật ở miền Nam. Chùa Ấn Quang là địa điểm tập trung xuất phát nhiều cuộc xuống đường tuần hành, đấu tranh chống Mỹ và bè lũ tay sai; các cuộc đấu tranh của giới Phật giáo tại Ấn Quang năm 1963 – 1964 chống chính sách gia đình trị Ngô Đình Diệm đòi bình đẳng tôn giáo; các phong trào xuống đường đấu tranh chống Mỹ – Ngụy của sinh viên, học sinh và các tổ chức quần chúng vào các năm 1963, 1964, 1969, 1972, góp phần làm lung lay các chế độ tay sai của Mỹ. Đây cũng là nơi gặp gỡ, tranh thủ sự đồng tình ủng hộ của nhân dân yêu chuộng hòa bình trên thế giới trong cuộc đấu tranh chống Mỹ – Ngụy của nhân dân Sài Gòn – Chợ Lớn.
Chùa Ấn Quang được Ủy ban nhân dân thành phố Hồ Chí Minh công nhận là di tích lịch sử văn hóa cấp Thành phố theo Quyết định số 120/2005/QĐ-UBND ngày 12/7/2005.
