Phú Yên là một tỉnh ven biển thuộc vùng Duyên hải Nam Trung Bộ, Việt Nam. Nơi đây không chỉ nổi tiếng với những địa điểm du lịch sinh thái miệt vườn hấp dẫn mà còn thu hút du khách gần xa bởi vẻ đẹp của những ngôi chùa lâu đời nằm nép mình giữa vườn cây xanh mát. Một trong số những ngôi chùa có niên đại khá lâu đời tọa lạc giữa miền quê yên bình với sông nước hiền hòa đó là Chùa Bát Nhã.
Giới thiệu
Chùa Bát Nhã tọa lạc trên núi Long Sơn, thôn Mỹ Phú, xã An Hiệp, huyện Tuy An, tỉnh Phú Yên. Chùa có quang cảnh tươi đẹp, là điểm tham quan lý tưởng dành cho du khách. Không rõ chùa dựng từ đời nào. Vào khoảng niên hiệu Minh Mạng (1820-1840), 1 người họ Nguyễn ở bản thôn, pháp danh là Giác Ngộ trụ trì ở chùa này từng được vua Minh Mạng triệu về kinh, ban cho niên hiệu là Tăng Cương, cho tiền bạc để sửa chùa và cấp độ điệp để tiện việc tu hành.
Chùa thường gọi là chùa Tổ hay Sắc tứ Long Sơn Bát Nhã Tự. Từ Tuy Hòa ra đến giữa đèo Quán Cau, rẽ trái theo đường dốc đi khoảng 2.300m thì đến chùa ở trên núi Long Sơn. Chùa thuộc hệ phái Bắc tông.
Lược sử
Ngày xưa nơi này núi rừng hoang vu, nối tiếp nhau bất tận. Thuở ấy xuất hiện một vị thiền sư, thoạt nhìn tưởng là sơn nhân nên mọi người tặng danh hiệu “Sơn nhân tăng”. Thiền sư từ phương xa đến núi lúc nào không ai rõ. Núi rừng bấy giờ lắm cọp beo, cư dân quanh vùng không ai dám lai vãng. Thiền sư tự cất một am nhỏ ẩn tu suốt 41 năm, chứng ngộ đạo quả thiền sư mới xuất hiện hành đạo. Thiền sư là tổ khai sơn chùa Sắc tứ Bát Nhã húy Tánh Thông, hiệu Giác Ngộ Thiền phái Lâm Tế liễu quán đời thứ 39.
Tịnh am lúc đầu lợp tranh, đến năm Minh Mạng thứ 21 (1840) chùa được quan Tuần Vũ Phú Yên thừa lệnh nhà vua xây một ngôi chùa lá mái khang trang, hiệu “Sắc tứ Bát Nhã tự”
Qua hai cuộc kháng chiến, chùa bị thiêu hủy, thiền sư trụ trì và tăng chúng phải di tản vào chùa Bảo Tịnh tạm trú.
Hòa bình lập lại, thiền sư và tăng chúng vận động tín đồ tạm dựng lên ngôi chùa tranh để có nơi thờ phụng Phật Tổ và tu học. Mãi đến năm 1978 chùa mới được tái thiết và hoàn thành năm 1991 Ngôi chùa hiện nay xây gạch lợp ngói bề thế, huy hoàng thuộc loại nhất nhì trong tỉnh. Vả lại, núi Long Sơn là một danh lam nên những ngày lễ khách hành hương lui tới tấp nập.
Kiến trúc
Ngôi chánh điện có diện tích khoảng 140m2. Nhà Tổ cách ngôi chánh điện bỡi cái sân diện tích 60m2. Hai bên là nhà đông nhà tây bằng gạch lợp ngói. Trong sân trồng cây cảnh, cây rừng quanh vùng được chiếc ghép công phu và nhiều loại hoa lạ của Phật tử khắp nơi cúng dường làm tăng vẻ đẹp cảnh chùa.
Sau thập kỷ 90, chùa khởi công xây bờ chắn đất núi bị mưa lũ xói sập. Bờ chắn cao khoảng 4m đến 6m, xây bằng đá chẻ. Đây là một công trình lớn trong hướng xây dựng chùa Tổ tương lai, xứng đáng với Tổ khai sơn.
Thờ ai
– Tổ khai sơn húy Tánh Thông hiệu Giác Ngộ Hòa Thượng phái Lâm Tế đời thứ 39.
– Tổ kế thừa húy Hải Hội, hiệu Phổ Chất Lão tổ Hòa Thượng phái Lâm Tế đời thứ 40.
– Tổ thờ tưởng vọng húy Hải Bình hiệu Bảo Tạng + Hoằng Tông nhị vị Hòa Thượng phái Lâm Tế đời thứ 40.
– Tổ kế thừa húy Thanh Lân hiệu Viên Thông Hòa Thượng phái Lâm Tế đời thứ 41.
– Tổ kế thừa húy Thanh Đăng hiệu Viên Nghĩa (Bát Nhã đường thượng) Hòa Thượng phái Lâm Tế đời thứ 41.
– Tổ kế thùa húy Trừng Đức hiệu Tịnh Bửu Hòa Thượng phái Lâm Tế đời thứ 42.
– Tổ kế thừa húy Tâm Đạo hiệu Từ Nhãn Hòa Thượng phái Lâm Tế đời thứ 43.
Về mộ tháp có:
– Sắc tứ Tăng cang Hòa Thượng Giác Ngộ đệ nhất tổ khai sơn
– Bát Nhã đệ nhị tổ Phổ Chất Hòa Thượng tổ kế thế
– Trùng hưng sắc tứ Bát Nhã tự Mông Tứ trụ trì húy Tâm Đạo hiệu Từ Nhãn Hòa Thượng chủ hương.
– Trùng Hưng sắc tứ Bát Nhã tự Nguyên Bảo Hòa Thượng.
– Tái tạo sắc tứ Bát Nhã tự tứ thập tứ thế húy Nguyên Chơn, hiệu Khế Hội tự Thiện Tịnh Hòa Thượng. Khi tốt nghiệp Đại học Phật học huế, ra trường quý ngài cho chữ ký như Trí Nghiêm, Trí Nghiễm... và thiền sư Khế Hội có thêm một hiệu là Trí Thành.
Về cách thờ phụng ở bàn thờ Phật, bàn thờ tổ so với các ngôi chùa danh tiếng có phần đơn giản, song toát ra vẻ trang nghiêm hiện rõ, khiến tăng tín đồ và khách khi bước vào nhìn lên đều phải cúi đầu lễ phục.
Tham khảo
- http://ayaruhotel.com/2019/09/05/chua-bat-nha-phu-yen/
- http://www.thuvienhaiphu.com.vn/datafile1/chua/chua.htm?fbclid=IwAR22Dx5cwRFVBRXVuQTMVB9m6bkVFA98CiIOts0okiG1vmdWDbH2eSbfVnE
- https://vi.wikipedia.org/wiki/Ph%C3%BA_Y%C3%AAn