Giới thiệu
Chùa Bồn Sơn, thường gọi chùa Vùn, ở Truông Vùn, làng Động Gián, tổng Cổ Đạm, nay là thôn Song Nam, xã Cương Gián, huyện Nghi Xuân.
Lịch sử
Xưa kia, đây là rừng rậm, có hòn đá nổi lên giống tượng Bụt, người ta gọi là “Bụt mọc”. Khách qua truông thường dâng hương lễ bái. Năm Canh Thìn (1880) dân địa phương xây cái am nhỏ để làm chỗ hương khói. Đến năm Nhâm Ngọ (1942), sau khi đắp đê Động Kèn, vua Bảo đại ra dự lễ khánh thành, bèn cho người chủ thầu đắp đê xuất tiền mua vật liệu cho dân xây chùa.
Kiến trúc
Chùa có ngôi nhà gỗ ngói ba gian, dựng phía trước am.
Trước chùa, có đôi câu đối khắc trên cột quyết:
Hải nhiễu từ môn, vạn khoảnh lưu ly hàm tố nguyệt;
Sơn hồi giác ngạn, thiên trùng thúy đại áng tường vân.
(Biển vấn cửa từ, muốn khoảnh lưu ly vầng nguyệt tỏ;
Non quây bến giác, nghìn trùng xanh thẳm áng mây lành.)
Tên gọi
Dân gian vẫn gọi tên chùa là “Bụt Mọc” theo truyền ngôn hoặc chùa Vùn theo tên địa điểm dựng chùa, còn một số tài liệu phiên âm Hán – Việt là Bồn sơn tự.
Phế tích
Từ năm 1948, sau phong trào “hợp tự”, chùa bị bỏ hoang phế hư nát. Năm 2000, chùa được Hội Người cao tuổi xây dựng lại, nhưng lại đề tên chùa là Hàm Sơn (?).
Tham khảo
- Trích sách “Chùa cổ Hà Tĩnh”, tác giả Thái Kim Đỉnh
