Giới thiệu
Chùa Bồn là tên thường gọi ngôi chùa trên rú Trùa (Chùa), phía sau núi Mồng Gà, thuộc địa phận xã An Phú, tổng Dị Ốc, huyện Hương Sơn, nay là làng Trung, xã Ân Phú, huyện Vũ Quang, tỉnh Hà Tĩnh.
Cảnh vật
Nhà thơ Huy Cận viết trong cuốn Hồi ký song đôi: “Cảnh chùa rất đẹp, xung quanh chùa có mấy cây sơn trà (một thứ cây muỗm trái nhỏ mà chua), có nhiều cây hoa trang (tức là hoa mẫu đơn) và sau lưng chùa có mấy cây hoa mộc. Hồi nhỏ tôi cùng chúng bạn đi trâu hay lên chùa Bồn hái trái sơn trà, và riêng tôi lại thích hái trộm hoa mộc của nhà chùa bỏ vào túi áo, vì hoa mộc có một mùi thơm mê mẩn…”
“… Ở chùa Bồn cũng như ở nhiều chùa khác, có xây hình địa ngục và thiên đàng trong một gian khuất đàng sau hơi u tối…”. Bài thơ của ông có đoạn nói về bức tranh ấy:
… Thiên đàng cao quá nhìn không rõ,
Địa ngục phơi bày thật thảm thương…
Nhớ mãi đầu bươu thằng quỷ sứ,
Mắt thòi ra nửa, lưỡi cong liềm.
Tay cầm chày giã đàn bà chửa,
Thai phọt ra ngoài đọng máu đen.
Lại có những người bị lửa thiêu,
Những đầu nhúng vạc cháy xèo xèo.
Những thân cưa dọc như cưa gỗ,
Cưa cả mắt nhìn, cả miệng kêu.
… Tôi sợ nhưng mà sợ ít thôi,
Không bằng cái sợ của bà tôi.
Đi qua địa ngục bà run gậy,
Đâu đó dường như đã thấy rồi…
Phế tích
Chùa Bồn bây giờ đã bị phá trụi, chỉ còn cái nền cỏ xanh um. Thiên đàng địa ngục cũng không còn dấu vết. Mấy cây muỗm (cây sơn trà) cũng không còn, nhưng cảnh rú Trùa vẫn đẹp…”.
Tham khảo
- Trích sách “Chùa cổ Hà Tĩnh”, tác giả Thái Kim Đỉnh
