Giới thiệu
Chùa Hân Thiên, thường gọi chùa Hân, ở làng Tràng Lưu, tổng Lai Thạch, huyện La Sơn, nay là xã Trường Lộc, huyện Can Lộc.
Thời gian dựng chùa
Chùa dựng từ đời Lê. Trong bài Hân Thiên tự hồng chung ký – Bài ký trên quả chuông lớn chùa Hân Thiên – của Thám hoa Nguyễn Huy Oánh soạn năm Cảnh Hưng thứ 18 (1757) có đoạn, dịch: “Chùa Hân Thiên ở thôn ta hương hỏa thờ cúng đã từ lâu. Khu đất phía trước chùa vốn là nơi ta được hoài thai mà ra đời nên trộm có lòng cảm mộ. Kịp đến năm Mậu Thìn (1748) ta đỗ Tiến sĩ cập đệ, năm Bính Tý (1756) làm Thự tham chính xứ Sơn Nam, có dư ra mấy trăm tiền không biết dùng vào việc gì, bèn sai người đúc chuông lớn để cúng vào chùa làm pháp khí. Ta là môn đồ của họ Khổng… Nhưng, vui thấy việc thiện, mừng nghe lời thiện càng là cái ý nghĩa đầu tiên của nhà Nho ta. Ta lúc rảnh rang thường đọc rộng ra sách của Phật, tóm tắt cương lĩnh to lớn của các sách ấy thì thấy không cái gì nằm ngoài cái ý gốc là lấy điều thiện để dạy người… Cái gọi là “nhận việc thiện mà dạy dỗ, chọn điều thiện mà theo” cũng là thế cách của việc làm chính trị vậy. Đây là cái ý sâu xa trong việc lành là đúc chuông lớn của ta vậy…”
Quả chuông cổ
Quả chuông lớn do Thám hoa Nguyễn Huy Oánh cung tiến không còn. Quang cảnh chùa đời Lê cũng không ai rõ. Đến đời Nguyễn, chùa Hân không đồ sộ, nhưng trước có Tam quan xây khá đẹp, trong chùa còn có quả chuông đồng đúc đời Tự Đức cao 1m, đường kính 0,60m, đánh lên nghe vang vọng một vùng.
Bài Tràng Lưu giai sự vịnh có câu: “Chuông Hân tự khoan thai buổi sáng Bài thơ Nhớ nhà của một tác giả người họ Nguyễn Huy cũng có câu: Nhớ chuông Hân tự boong boong gõ”.
Phá dỡ ngôi chùa cổ
Chùa Hân Thiên được xếp là một trong “Tám cảnh đẹp ở Tràng Lưu” (Tràng Lưu bát cảnh) nhưng đã bị dỡ phá. Nền chùa xưa, nay ở địa điểm Trường THPT Trường Lộc.
Tham khảo
- Trích sách “Chùa cổ Hà Tĩnh”, tác giả Thái Kim Đỉnh
