Chùa Khléang (hay Kh’leang, Khleng) hiện đang tọa lạc ở số 53 đường Tôn Đức Thắng, thuộc phường 6, thành phố Sóc Trăng, tỉnh Sóc Trăng, Việt Nam. Là một ngôi chùa cổ thuộc hệ thống chùa Khmer khu vực Nam Bộ
Lược sử
Chùa Khléang được khởi công xây dựng vào ngày 16 tháng 12 Phật Lịch 2076 (tức vào năm 1532 dương lịch).
Theo tài liệu còn đang lưu trữ tại chùa Kh’leang, thì vào đầu thế kỷ 16, từ kinh đô Longvek (tiếng Khmer có nghĩa là “thị tứ” hay “ngã tư” thuộc Campuchia ngày nay) vua của nước Chân Lạp là Ang Chăn đã tổ chức một chuyến đi kinh lý qua các lãnh địa xa xôi của mình ở vùng hạ lưu sông Hậu. Khi nhà vua đến thăm Srok Kh’leang (thuộc tỉnh Sóc Trăng ngày nay) mà không thấy có ngôi chùa thờ Phật nào. ngài đã ra lệnh cho viên quan coi quản đất ấy tên là Tác (phiên âm từ tiếng Khmer) phải xây dựng gấp một ngôi chùa để dân chúng có nơi hành đạo.
Năm 1532, ông Tác triệu tập các tín đồ và đại diện các srok ( có nghĩa là xứ) để kêu gọi mọi người góp công, góp sức xây dựng một ngôi chùa thờ Phật. Sau khi hoàn thành chùa được lấy tên ở chính vùng đất Khléang để đặt tên chùa.
Sau khi chùa Khléang hoàn thành, nhà sư Thạch Sóc (61 tuổi, thọ giới đã 40 năm, lúc đó đang tu tại chùa Luông Bassac, thuộc phạm vi huyện Mỹ Xuyên, tỉnh Sóc Trăng ngày nay) được chọn làm Trụ trì, đồng thời còn kiêm luôn chức vụ Mê Kôn (chức vụ đứng đầu hội sư sãi của một vùng)
Kiến trúc
Toàn bộ các công trình của chùa Khléang tọa lạc trong một khuôn viên rộng 3.800 m2 có nhiều cây cây thốt nốt, có vòng rào bao quanh, và được trang trí với nhiều hoa văn, họa tiết, màu sắc rực rỡ mang đậm phong cách Khmer.
Cổng chính quay về hướng Đông nối với trục đường Tôn Đức Thắng. Kiến trúc mặt trước chùa ở mỗi thân cột có gắn tượng vũ nữ Kẽn naarr dang tay chống mái, trên mái được dựng thêm ba tháp tòa nhỏ.
Chính điện tọa lạc ở vị trí trung tâm với diện tích gần 200 m2, nằm dọc theo hướng Đông – Tây. Bên trong chính điện, bộ khung mái được chống đỡ bằng 12 cây cột to (chu vi 1,10 m), xây theo kiểu corinthien của Hy Lạp, phủ sơn đen bóng và có vẽ hình rồng, hình cá uốn lượn màu vàng lộng lẫy. Các cửa của chánh điện được làm bằng gỗ khắc cảnh giao đấu giữa giữa tiên nữ và chằn (Yeak) trên nền khung được trang trí hoa văn đến từng chi tiết.
Nền chính điện cao hơn mặt đất gần 2m, gồm ba cấp, mỗi cấp có vòng rào xây bằng gạch. Bốn hướng Đông, Tây, Nam, Bắc đều có cửa ra vào.
Bộ mái chính điện cũng được xây dựng theo thể thức ba cấp, và mỗi cấp lại có 3 nếp. Bờ viền mái nóc có tượng rồng với thân hình uốn lượn, đầu xòe ra hình rẽ quạt, đuôi cong lên và giao thoa với những đuôi rồng khác.
Trên các đầu cột ở hành lang bao quanh chính điện đều có tượng Krud dang tay chống đỡ. Ngoài ra, ở chung quanh chính điện còn có trang trí các tượng thần Teahu và tượng chằn (Yeak).
Ngoài ra, khuôn viên chùa còn có những công trình khác như: sala, hội trường, nhà của trụ trì, nhà của các sư sãi, các tháp chứa tro cốt, lò thiêu, v.v…
Thờ cúng
Chùa Khléang chỉ thờ duy nhất là Phật Thích Ca. Trên bức tường ở chính điện là bức bích họa mô tả cuộc đời vị Phật ấy từ lúc sinh ra cho đến khi đắc đạo.
Chùa Khléang có một tượng Phật Thích Ca cao 6,8 m, phần thân tượng cao 2,7 m, ngồi trên tòa sen lộng lẫy, xung quanh bài trí hoa lá, cây trái. Sau lưng pho tượng có tấm bia khắc chữ Khmer ghi: “Đại đức Liêu Đuông, đời truyền thừa thứ 17, trụ trì chùa từ năm 1893 đến năm 1928, đã tạo tượng đức Phật vào năm Phật lịch 2460 với sự cúng dường của gia đình ông Lum Sun“
Lễ hội
Hàng năm, bên cạnh các lễ hội tôn giáo đặc trưng của hệ phái phật giáo nam tông Khmer. Chùa Khléang còn tổ chức các lễ truyền thống của dân tộc Khmer, như lễ Chol Chnam Thmay (lễ vào năm mới, còn gọi là lễ chịu tuổi), lễ Dolta (lễ cúng ông bà), lễ cúng trăng vào ngày 15-10 âm lịch và tổ chức đua ghe ngo…
Thành tích
Chùa Khléang được công nhận là một di tích Kiến trúc Nghệ thuật cấp Quốc gia theo Quyết định số 84/QĐ-BVHTT ký ngày 27 tháng 4 năm s của Bộ Văn hóa và Thông tin.
Tham khảo
- https://vi.wikipedia.org/wiki/Ch%C3%B9a_Khl%C3%A9ang
- https://ladigi.vn/chua-khleang-la-gi-chi-tiet-ve-chua-khleang-moi-nhat-2021
- https://toquoc.vn/soc-trang-chua-khleang-99235391.htm
