Giới thiệu
Chùa Lịch Sơn, thường gọi chùa Rục ở trên ngọn gò Lịch Sơn, phía Bắc là ngọn Tiên Đông, phía Tây là ngọn Hoa Bảy, xưa thuộc làng Đông, xã Phúc Dương, sau vụ tranh chấp đất đai, chuyển về xóm Làng thôn Yên Nghĩa, xã Hữu Bằng, tổng Hữu Bằng, nay là xã Sơn Bằng, huyện Hương Sơn.
Kiến trúc và bài trí
Chùa có ba tòa nhà lớn, hạ đường bảy gian, gian giữa treo quả chuông, có khắc dòng chữ Lịch sơn tự chung và bài Minh đề “Hưng Long nhị niên tạo tác” (tức năm Giáp Ngọ đời Trần Anh Tông (1294)). (Năm 1948, xã địa phương bán cho xưởng vũ khí Phúc Đồng).
Trong chùa có nhiều tượng Phật, đặc biệt có nhiều bức tranh vẽ sơn, cảnh “Đường Tam Tạng đi lấy kinh” cùng các tích Phật khác, và nhiều đối liễn sơn thiếp…
Phế tích
Xưa kia chùa Lịch Sơn là một thắng tích, thu hút nhiều mặc khách, tao nhân. Nhà giáo Trần Quốc Nghệ hồi 1940 lên thăm chùa có bài thơ (trích):
Sườn non mờ mịt hoa thơm nức,
Mặt nước mênh mông gió thổi vèo…
…Thanh cao chỉ muốn thanh cao mãi,
Mở máy huyền vi vớt kẻ nghèo.
Thường năm, vào lễ Trung nguyên, rằm tháng Bảy âm lịch, chùa mở hội chay, cúng vong hồn và rước Phật đến Phượng Điểu lĩnh cầu mụ bóng, rồi rước về chùa. Ngày nay, chùa Lịch Sơn không còn, nhưng còn địa danh “Ông Đồng”, nhắc đến pháp đồng quan người họ Phạm, từng tu hành ở chùa này.
Tham khảo
- Trích sách “Chùa cổ Hà Tĩnh”, tác giả Thái Kim Đỉnh