Tên gọi và vị trí địa lý
Chùa nằm ở phía tây, cách trung tâm thành phố Hà Nội khoảng 18km, Chùa được xây dựng trên một khu đất cao ráo, rộng thoáng ở rìa làng Phú Diễn, phường Phú Diễn, quận Bắc Từ Liêm. Chùa Phú Diễn là tên thường gọi theo địa danh của thôn, tên chữ là Bụt Mọc tự.
Lịch sử và nhân vật
Chùa Phú Diễn là một công trình kiến trúc tôn giáo, tín ngưỡng có giá trị nhiều mặt trong kho tàng di sản văn hoá dân tộc cần được trân trọng và giữ gìn, phát huy tác dụng. Cùng với đình làng, chùa Phú Diễn là một di tích tôn giáo, tín ngưỡng được xây dựng từ rất sớm trong lịch sử xây dựng xóm làng. Theo văn bia giữ trong chùa, ngôi chùa được xây dựng ngày 15 tháng 2 năm 1820 – năm Minh Mạng Nguyên Niên.
Theo Hà Nội Danh thắng và Di tích tập 02:
Căn cứ vào các tư liệu thành văn hiện còn lưu giữ tại di tích như văn bia, văn chuông, hoành phi câu đối, ta có thể đoán định niên đại xây dựng ngôi chùa khoảng cuối thời Lê (thế kỷ XVIII).(1)
Kiến trúc cảnh quan
Trải qua nhiều thăng trầm lịch sử, đến nay, ngôi Bụt Mọc đã qua nhiều lần trùng tu. Đường vào chùa lát gạch vuông và được trồng hàng cau cao vút, khuôn viên rộng rãi rợp bóng cây cổ thụ và màu sắc của hoa.
Các công trình kiến trúc chính của chùa gồm: Tam quan, gác chuông, tòa Tam bảo có kết cấu kiểu chữ “Đinh”, nhà thờ Tổ, điện Mẫu, vườn tháp mộ sư, am thờ, nhà bia. Tam quan gác chuông được xây bằng gạch vữa kiểu mái chồng diêm, giả ngói ống. Tầng dưới tạo ba cửa vòm, tầng hai làm gác chuông. Hai hồi cổng xây trụ biểu, kiểu trụ lồng đèn, thân trụ tạo gờ nổi, đỉnh trụ đắp hình 4 chim phượng đầu quay 4 hướng, đuôi chụm vào nhau tạo thành trái giành cách điệu. Phần mái Tam quan được trang trí hình rồng đuôi xoắn, vân xoắn.
Chùa quay hướng đông nam nhìn ra cánh đồng lúa. Nhà Tiền đường 5 gian, 2 dĩ xây kiểu tường hồi bít đốc tay ngai, mái lợp ngói mũi hài cổ, bờ nóc đắp kiểu bờ đinh. Phía trước hai hồi xây 2 cột trụ kiểu lồng đèn, đỉnh trụ đắp nổi hình 4 chim phượng đầu quay 4 hướng đuôi chụm vào nhau tạo thành trái dành cách điệu.
Ngọn tháp thờ phía trước chùa.
Toà Thượng điện 5 gian xây chạy dọc về phía sau tạo thành hình chữ đinh. Nhà xây kiểu tường hồi bít đốc mái lợp ngói ta, gồm 3 bộ vì kèo đỡ mái làm kiểu thượng rường – hạ kẻ, cột gỗ tròn, đặt trên các tảng đá xanh hình vuông, một vì kèo làm kiểu vì cốn có chạm nổi hình hổ phù.
Hiện vật
Chùa Phú Diễn hiện nay còn lưu giữ hệ thống di vật văn hoá khá phong phú gồm: đồ gỗ, đồ đồng, đồ đá, sứ…
Xếp hạng
Chùa Phú Diễn được Uỷ ban nhân dân Thành phố Hà Nội xếp hạng Di tích kiến trúc nghệ thuật năm 2003.
Chú thích
Tham khảo
- ThS. Nguyễn Khắc Oánh (2011), Hà Nội Danh thắng và Di tích tập 02, Nxb Hà Nội, tr 592.
