Nằm trong quần thể kiến trúc Chùa, Đình, Đền, Miếu bên Hồ Tây của kinh đô Thăng Long có một ngôi cổ tự đã trải qua hơn 600 năm tuổi mang tên chùa Tảo Sách. Bước chân đến đây du khách sẽ được chiêm ngưỡng vẻ đẹp cổ kính, uy nghiêm và yên bình, tĩnh lặng đến lạ thường. Nơi đây không chỉ là nơi lưu giữ được những giá trị văn hóa, lịch sử mà còn là nơi thích hợp với những ai muốn đến vãn cảnh hay tìm một nơi thanh tịnh để cho tâm hồn bình lặng, cho đầu óc thảnh thơi giữa cuộc sống quá xô bồ.
Vị trí
Chùa Tảo Sách ( nhiều người gọi là chùa Tào Sách) là ngôi chùa có vị trí tại số 386 đường Lạc Long Quân thuộc phường Nhật Tân, quận Tây Hồ, thủ đô Hà Nội.
Lược sử
Chùa Tảo Sách( tên chữ Linh Sơn tự) được xây dựng từ thế kỉ 16 vào thời Lê. Theo cuốn “ Thăng Long cổ tích khảo” và “ Tây Hồ Chí” sự tích về chùa gắn liền với câu chuyện lịch sử về hoàng tử Uy Linh Lang con trai vua Trần Thánh Tông và Hoàng hậu Minh Đức. Với tâm ý hướng Phật từ khi còn rất nhỏ, hoàng tử xin phụ mẫu xuất gia để nương nhờ cửa Phật nhưng không được chấp thuận. Hoàng tử lập một nhà nhỏ ven hồ Tây lúc bấy giờ để làm nơi rèn văn, luyện võ, ngâm vịnh thi phú cùng các vị huynh đệ. Vào năm 1300 khi hoàng tử mất trên nền nhà nơi hoàng tử đọc sách ven hồ khi xưa được dựng một thảo am để ghi nhớ dấu tích của Ngài.
Đến thời Tiền Lê, tại am thờ Uy Linh Lang trên nền thảo am cô tịch nhà Lê cho xây dựng lên một ngôi chùa mang tên là chùa Tảo Sách, có nghĩa là “đọc sách dưới ánh ban mai”. Trải qua những thăng trầm của lịch sử, phong hóa của thời gian ngôi chùa đã có lúc xuống cấp và được trùng tu lớn vào các năm Thành Thái thứ 3, Bảo đại 1941…
Tại đây là nơi thờ tượng Kim Cương, Cửu Long và Phật Thích Ca, tượng Nam Tào, Bắc Đẩu, tượng vua cha Ngọc Hoàng, tượng Thích Ca Thế Tôn cùng tượng Quan Âm tọa sơn và Quan Âm tống tử. Trên cao đặt bộ tượng A Di Đà Tam tôn và bộ Tam thế Phật.
Kiến trúc
Chùa Tảo Sách là một công trình tâm linh có kiến trúc độc đáo, tổng thể kiến trúc của chùa là sự kết hợp giao thoa giữa kiến trúc Trung Hoa và kiến trúc cung đình Huế. Chùa có khuôn viên rộng lớn, lối kiến trúc mang đậm phong cách dân gian. Các công trình kiến trúc có bố cục hài hòa, không gian tôn nghiêm gắn với cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp.
Chùa Tảo Sách được xây dựng trên dải đất cao hơn mặt hồ 3m, ở thế “long chầu hổ phục”,. Từ ngoài nhìn vào, chùa Tảo Sách gồm các công trình: Cổng tam quan, tòa Tam bảo, đài bia kỷ niệm, nhà Mẫu, nhà Thờ Tổ... Tòa Tam bảo quay ra hướng hồ Tây, kết cấu theo kiểu chữ “Đinh”, gồm Tiền đường và Hậu cung.
Hậu cung là tòa nhà 3 gian chạy thẳng về phía sau, nối liền với gian giữa Tiền đường được xây kiểu tường hồi bít đốc, mái lợp ngói mũi hài, bờ nóc đắp kiểu bờ đinh. Tòa tiền đường là nếp nhà 5 gian mặt bằng 6 hàng chân. Vì kèo kết cấu kiểu “giá chiêng – kẻ chuyền bảy hiên”. Hiên hè lát gạch Bát Tràng, có 4 cột đá xanh đỡ mái hiên được chạm khắc trang trí đề tài tứ quý và những câu thơ tả cảnh chùa..
Theo quy luật vô thường Sinh, Trụ, Dị, Diệt sáng ngày 27/1/2011 ngôi chùa bất ngờ hứng chịu cơn hỏa hoạn thiêu rụi toàn bộ diện tích 150m2. Rất may nhiều tượng thờ đã được di chuyển ra ngoài. Sau đó một thời gian ngắn, sư trụ trì cùng các Phật tử thập phương đã gom công góp của, phục dựng công trình theo lối kiến trúc cũ.
Di vật
Chùa Tảo Sách là nơi lưu giữ bộ sưu tập di vật mang giá trị lịch sử thuộc thế kỷ thứ XVIII đến thế kỷ XIX như:
- Hệ thống bia đá gồm 29 tấm bia có niên hiệu từ vua Thành Thái đến vua Bảo đại
- 2 quả chuông đồng trong đó có một quả chuông được đúc từ thời vua Minh Mạng thứ ba (1822)
- Hơn 40 pho tượng tròn
- 42 câu đối (39 câu đối chữ Hán, 3 câu đối chữ Nôm)
- 23 bức đại tự
- Có một số pho Tượng Phật có niên đại từ thế kỉ 19 và ba tượng Tam Thế được tạc từ thế kỉ 18.
- Chính giữa ngôi nhà đặt tấm bia kỷ niệm niên hiệu Bảo Đại và tấm bia “Linh Sơn tự kỷ niệm bi ký” được bảo quản khá tốt, các nét chữ vẫn còn khá rõ ràng, ghi lại lịch sử hình thành của chùa Tảo Sách.
Với những giá trị văn hóa vật thể và phi vật thể quý báu, chùa Tảo Sách không chỉ là một địa chỉ tâm linh, tín ngưỡng mà còn là nơi hướng con người tìm về những điều đẹp đẽ, thiện lương và bình an.
Tham khảo
- https://oancotam.com/chua-tao-sach/
- https://phatgiaovadoanhnhan.com/chua-tao-sach-kho-su-lieu-ben-ho-tay.html
- https://nhipsonghanoi.hanoimoi.com.vn/tin-tuc/du-lich/820925/chua-tao-sach—kho-su-lieu-ben-ho-tay
- http://ditichlichsu-vanhoahanoi.com/2017/10/04/chua-tao-sach/
