Chùa Thọ Tung (Nam Trực, Nam Định)

Vị trí

Chùa Thọ Tung, có tên chữ là “Thiên Bảo tự” tọa lạc trên một khuôn viên rộng nằm ở phía tây làng Thọ Tung, xã Nam Hùng, huyện Nam Trực, tỉnh Nam Định.

Lược sử

Chùa được xây dựng từ thời Trần, được trùng tu tôn tạo, mở mang cảnh trí vào năm Kỷ Tỵ khi có thiền sư Bùi Huệ Tộ về tu hành. Trải qua bao thăng trầm của lịch sử, ngôi đền – chùa vẫn còn nguyên quy mô kiến trúc cổ truyền dân tộc.

Đền xây theo kiểu tiền chữ “nhất” hậu chữ “đinh”, bao gồm tiền đường 7 gian, trung đường 5 gian, cung cấm 3 gian. Các cấu kiện kiến trúc của hai công trình đền và chùa đều bằng gỗ lim, đá xanh có chạm khắc phong phú, với đề tài: long, ly, quy, phượng, triện tàu lá dắt, hoa lá cách điệu. Trong đó có một số mảng chạm mang phong cách thời Hậu Lê (thế kỷ XVII-XVIII) góp phần làm tăng thêm giá trị nghệ thuật kiến trúc của khu di tích.

Căn cứ vào nguồn tư liệu cổ như văn bia, thần phả, sắc phong, câu đối, đại tự thì đền – chùa Thọ Tung là chốn linh thiêng ngoài thờ Phật còn thờ tới ba vị thánh: Đức Thánh Trần, Đức Thánh Bùi (tướng quân Bùi Ngọc Oánh) và Đức Thánh Tu (Thiền sư Bùi Huệ Tộ). Điều đó thể hiện sâu sắc lòng ngưỡng mộ của bao thế hệ người dân ở làng quê Thọ Tung từ xưa đến nay.

Trong cảm quan của mỗi người, việc thờ Đức Thánh Trần tại đền Thọ Tung mang một ý nghĩa tín ngưỡng là trừ tà diệt bệnh. Vì theo tương truyền từ xa xưa, nhân dân trong thôn xã không may mắc phải một nạn dịch lớn, không có thuốc nào chữa khỏi nên nhiều người đã bị chết, dân làng cầu cúng rước chân nhang Đức Thánh Trần từ đền Bảo Lộc (xã Mỹ Phúc – huyện Mỹ Lộc) về thờ. Nhờ có sự linh ứng phù hộ của Đức Thánh Trần nên người dân đã khỏi bệnh. Chuyện linh thiêng đó được người dân Thọ Tung tin sùng từ bao đời nay, việc linh thiêng chữa bệnh ứng nghiệm hẳn là một biến thể của niềm tin và kính phục của nhân dân không riêng gì ở Thọ Tung mà còn ở rất nhiều nơi có đền thờ Đức Thánh Trần.

Giá trị văn hoá

Lễ hội truyền thống tại di tích đền, chùa Thọ Tung được diễn ra vào đầu mùa xuân; qua mỗi kỳ lễ hội người dân địa phương lại có dịp hướng về cội nguồn để tri ân tin tưởng vào một tương lai tốt đẹp. Đó là nét đẹp văn hóa truyền thống ở một vùng quê đồng bằng châu thổ sông Hồng.

Di tích đền – chùa Thọ Tung đã trở thành một Trung tâm văn hóa làng xã, thực hiện nhiệm vụ của Đảng và Nhà nước là tuyên truyền giáo dục quần chúng nhân dân, đặc biệt là thế hệ trẻ về tinh thần tự cường dân tộc, về đạo lý “uống nước nhớ nguồn”, về thân thế và sự nghiệp của những người có công với dân với nước. Đền, chùa còn là nơi diễn ra các hoạt động văn hóa dân gian, phong tục hội hè, đáp ứng nhu cầu đời sống tinh thần của nhân dân góp phần vào việc xây dựng và phát triển một nền văn hóa Việt Nam tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc.

Với những giá trị tiêu biểu về lịch sử kiến trúc nghệ thuật và văn hóa, năm 2001 đền, chùa Thọ Tung được xếp hạng Di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia.