Sự hình thành
Chùa Triều Dương được dựng vào thời Hậu Lê thế kỷ XVII, đến đời vua Lê Ý Tông niên hiệu Vĩnh Hựu năm Đinh Tỵ (1737) được trùng tu lớn. Năm 1858 triều Tự Đức được sửa lần thứ 2.
Lịch sử
Trong những năm 1939 – 1945 ngôi chùa cổ kính này đã trở thành địa điểm để họp bàn tuyên truyền đường lối chính sách của Đảng.
Chính nơi đây cũng là địa điểm tập trung của lực lượng vũ trang địa phương trong kháng chiến chống Pháp. Ngôi chùa như một vọng gác tiền tiêu theo dõi các diễn biến của địch trên các bốt: Triều Dương, Cống Hới, Cầu Địa và Quán Né. Chùa cũng là một pháo đài chống phá sự càn quét của giặc, bảo vệ xóm làng.
Trong những năm kháng chiến chống Mỹ và sau khi đất nước được giải phóng ngôi chùa được dùng làm nơi sản xuất của hợp tác xã, là nhà mẫu giáo, trường học cho con em địa phương.
Kiến trúc
Chùa nằm trên thế đất diện tiền long tỉnh nghĩa là phía trước có giếng rồng. Kiến trúc kiểu nội công ngoại quốc, ngoài chùa chính còn có khu thờ Mẫu được kiến trúc kiểu chữ Tam gồm ba gian tiền tế, ba gian trung từ và hai gian hậu cung.
Hệ thống tượng pháp
Điểm đặc biệt của chùa là còn lưu giữ được hệ thống tượng pháp đầy đủ nhất, nhiều pho tượng được tạo tác từ thế kỷ XVII-XVIII, toàn bộ được giữ gìn, bảo quản nguyên vẹn từ lớp sơn đến cách xếp đặt. Hệ thống tượng ở đây được đánh giá cao về giá trị nghệ thuật chế tác của các nghệ nhân xưa.
Di tích quốc gia
Chùa được Bộ Văn hóa – Thông tin xếp hạng là di tích Kiến trúc nghệ thuật cấp Quốc gia ngày 23 tháng 8 năm 2002.
Tham khảo
- Trích “Phật giáo Hưng Yên xưa và nay”, tác giả Nguyễn Đại Đồng, Nxb Văn học, 2012, tr. 222-223.
