Đình Hùng Lô – nơi đã bảo tồn và phát huy được những nét đẹp văn hóa truyền thống, đó là ngôi đình, ngôi nhà cổ cùng điệu hát Xoan mượt mà, không chỉ mang giá trị văn hóa, lịch sử, kiến trúc mà còn là không gian sinh hoạt cộng đồng cho nhân dân, thể hiện đạo lý uống nước nhớ nguồn, tri ân công đức tổ tiên.
Vị trí địa lý
Đình Hùng Lô tọa lạc tại làng cổ Hùng Lô, Thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ.
Lược sử
Theo cụ thủ từ Nguyễn Văn Tòng, trong các sắc phong văn chỉ cổ còn lại ở đình thể hiện đình được xây dựng từ năm 1697 (cách đây hơn 300 năm) đời vua Lê Huy Tông. Toàn bộ quần thể di tích được xây dựng dựa trên những đóng góp của nhân dân, nhằm thờ vua Hùng và các vị thành hoàng làng bao gồm 3 vị Đại Vương.
Truyền thuyết xưa kể lại, một lần Vua Hùng cùng công chúa và quần thần du ngoạn, săn bắn. Đến vùng đất Hùng Lô, thấy cảnh đẹp, đất đai màu mỡ, cây cối xanh tốt nên dừng nghỉ chân. Khi xa giá đến, các bô lão và thần dân nghênh đón, từ đấy dân lập miếu thờ Vua Hùng để tỏ lòng trung. Nằm tại ngôi làng cổ Hùng Lô với niên đại hơn 300 năm tuổi, đình Hùng Lô từ lâu đã đi vào tâm thức của người dân Việt Nam với những phong tục, tập quán gắn liền với tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương.
Kiến trúc
Theo những dấu ấn, phong cách nghệ thuật kiến trúc của Đình và những văn tự được khắc ghi cho thấy quần thể di tích Đình Hùng Lô gồm có: Miếu, đình, nhà Văn chỉ, bệ thờ Thần Nông, chùa và nhà Yến lão, được xây dựng hoàn chỉnh vào thời Lê Trung Hưng, niên hiệu Chính Hoà, năm Đinh Sửu – 1697.
Đình Hùng Lô được xây dựng với quy mô kiến trúc tương đối hoàn chỉnh, bao gồm 5 gian nhà tiến tế, tiếp đến là phương đình 2 bên là lầu chuông, lầu trống, trong cùng là tòa đại đình.
Mỗi gian đều được xây dựng với kiến trúc hoành tráng tất cả được làm bằng vật liệu gỗ quý như đinh, lim, sến, táu, thông mật và mít. mái lợp ngói mũi hài. Những giá trị nghệ thuật điêu khắc đỉnh cao đặc trưng thời Hậu Lê trên gỗ, gốm, chủ yếu tập trung tại tòa Đại đình. Trong đó riêng tòa đại đình gồm 3 gian, hai trái, 4 mái rộng cao, 4 góc đao cong vút. Bố trí nội thất thờ cúng cả 3 gian đều có ban thờ. Các đồ thờ cúng được làm bằng gốm, bằng đồng, bằng gỗ đều được trạm trổ nghệ thuật tinh xảo đường nét hoa văn sắc gọn, hài hòa. Các khúc quanh trên mái lại được gắn những tác phẩm đồ gốm quý và được người dân giữ gìn nguyên vẹn cho đến tận ngày nay.
Di vật
Đình Hùng Lô không chỉ có giá trị về mặt kiến trúc mà nó còn có giá trị như một di tích lịch sử, một bảo tàng thu nhỏ lưu giữ vô số những cổ vật quý giá với niên đại hàng trăm năm như đình, đèn, lư hương, hạc đồng, bình sứ cổ, hương án, sập thờ,… Trong đó nổi bật lên hơn cả chính là 4 cỗ kiệu văn, 1 bộ kiệu bát cống, đây được xem như là những tác phẩm nghệ thuật được đánh giá cao về giá trị điêu khắc tinh xảo và giá trị lịch sử của nó. Những cỗ kiệu đó được sử dụng trong các lễ hội của đình.
Bên cạnh đó không thể không nhắc đến di sản văn hóa phi vật thể của nhân loai – hát Xoan ở mảnh đất Tổ.
Hoạt động
Đình Hùng Lô rất nổi tiếng về truyền thống trong lễ hội rước kiệu Đền Hùng từ xưa đến nay. Năm Mậu Ngọ (1918), đình Hùng Lô đã được thưởng “Kỷ niệm Hùng Vương đệ nhất hội”; hiện nay, biển thưởng này vẫn được trang trọng lưu giữ trong đình. Vào dịp lễ hội Đền Hùng hằng năm, đến đình Hùng Lô, du khách sẽ được hòa mình trong lễ rước kiệu quy mô rất hoành tráng của trên 200 nam trung, đi đến đâu náo động cả một vùng đến đó. Cuộc rước sẽ đi từ đình làng đến Đền Hùng; trở về từ Đền Hùng, các lễ tế tại đình làng mới được tiến hành, sau cùng là thụ lễ tại nhà Yến lão.
Tham khảo
- https://phutho.gov.vn/vi/dinh-hung-lo
- https://phutho.gov.vn/vi/quan-di-tich-lang-co-hung-lo
- http://www.didulich.net/van-hoa/dinh-co-hung-lo-noi-tho-phung-vua-hung-va-cac-20861
- https://thanhlamhotspring.com/di-tich-lich-su-dinh-hung-lo/
_________________________
Các ngôn ngữ khác
Tiếng Anh (English)
Hung Lo Temple, located in the ancient village of Hung Lo, Viet Tri City, Phu Tho Province, is a place that preserves and promotes traditional cultural values, including temple architecture, ancient houses, and the smooth Xoan singing. Built in 1697 during the reign of King Le Huy Tong, this complex was constructed thanks to the contributions of the local people to worship King Hung and the three village deities. According to legend, King Hung once stopped here, and the villagers built a temple to express their loyalty. The Hung Lo Temple complex includes various architectural works such as temples, communal houses, Van chi houses, the altar of Than Nong, pagodas, and Yen lao houses, all featuring grand architecture and precious wooden materials. The temple also houses many valuable ancient artifacts such as lamps, incense burners, bronze cranes, ancient porcelain vases, and notably, four literary palanquins and a set of eight cong palanquins, renowned for their exquisite carvings. Hung Lo Temple is also famous for its grand kieu procession festival to Hung Temple, held annually with the participation of over 200 male celebrants. Visitors here will be immersed in the vibrant atmosphere of the festival and experience the unique cultural and historical space associated with the worship of King Hung and the Xoan singing heritage, embodying the principles of gratitude and remembrance of ancestors.
Tiếng Trung (Chinese)
红螺公屋位于富寿省越池市红螺古村，是一个保护和弘扬传统文化价值的地方，包括公屋建筑、古民居和Xoan歌声。这座遗迹建筑群建于 1697 年黎辉堂国王统治时期，是为了感谢人们对洪王和三位村镇守护神的贡献而建立的。相传洪王曾在此驻足，村民建祠以表忠心。红楼公屋包括寺庙、公屋、万智屋、坛农坛、宝塔、严老屋等众多建筑作品，具有纪念性的建筑和珍贵的木质材料。公屋内还保存有灯、香炉、铜鹤、古瓷瓶等珍贵文物，尤其是文轿4辆、贡碗轿1套，其雕塑价值极高。红螺公屋还因每年盛大举行的洪庙轿游行而闻名，有超过 200 名男中音参加。游客来到这里，将沉浸在节日的热闹氛围中，体验独特的文化历史空间，与雄王崇拜和Xoan歌的传承联系在一起，展现饮水思源、致敬水的伦理。你的祖先。
Tiếng Pháp (French)
