Giới thiệu
Đình Làng So thuộc địa phận trung tâm xã Quốc Oai, Hà Nội, cách trung tâm thành phố khoảng 40km. Từ con đê sông Đáy nhìn xuống đã thấy đình So cong cong như một dải lụa đào uyển chuyển. Đình So vốn nổi tiếng với câu ca “Đẹp Đình So, to Đình Cấn”. Con đê đã được cắt dòng thành hình dạng một chiếc hồ hình bán nguyệt, chính giữa là khoảng sân Đình rộng, rợp cỏ và hàng cây xanh mát. Đứng từ phía sân đình nhìn ra xa là khung cảnh đường làng với những rặng cây xanh rờn, cảnh vật đẹp như một bức tranh, không hề vướng bận một chút xô bồ tấp nập nào.
Thờ tự
Đình So thờ ba anh em họ Cao đã có công giúp vua Đinh dẹp loạn 12 sứ quân và đã trở thành những vị thần linh thiêng của làng. Theo Thần tích Đình So chép rằng: Vào mùa xuân năm Canh Dần 930, có ông Cao Hiển và bà Lã Thị Ả ở làng Vạn Kỳ, huyện Gia Định, phủ Thuận An, đạo Kinh Bắc nhà vốn rất nghèo, làm nghề đánh cá trên sông.
Hai ông bà đã ngoài 50 tuổi mà vẫn chưa có con trai. Nghe nói ở đền Hữu Linh, trang Sơn Lộ là nơi linh ứng cầu gì được nấy, bèn cùng nhau sắm sửa lễ vật đến đó cầu tự. Đến ngày mồng 8 tháng 2 năm Quý Tỵ (933), bà sinh được một bọc, nở ra ba người con trai, hình dáng kỳ dị, tướng mạo đường đường, thân hình cao lớn.
Ba đứa trẻ lớn lên thành những chàng trai khoẻ mạnh rồi theo Đinh Tiên Hoàng đi dẹp loạn 12 sứ quân. Chiến công lớn được ghi lại của 3 ông là trận chiến với sứ quân Đỗ Cảnh Thạc vùng Đỗ Động. Khi Đinh Bộ Lĩnh bị vây hãm ở Bối Khê, tình thế vô cùng nguy cấp, lập tức ba ông mang quân đi giải vây.
Dân trang Sơn Lộ mang bún bánh ủng hộ, lại chọn 300 tráng đinh đi theo các ông làm thần tử. Vào trận, ba anh em tả xung hữu đột chém được chánh tướng Đỗ Thanh Long và hàng vạn sĩ tốt, giải thoát cho Đinh Bộ Lĩnh. Đinh Tiên Hoàng lên ngôi bèn sắc phong 3 ông là Tam vị Thông Hiện Nguyên soái Đại Vương.
Kiến trúc bên ngoài
Đình So được xây dựng theo kiểu kiến trúc “Nội công ngoại quốc”, được các nhà nghiên cứu đánh giá là một trong những ngôi đình cổ có kiến trúc mẫu mực nhất. Hai bên đình là hai cây đại cổ thụ rợp bóng mát, có lẽ đã cùng ngôi đình trải qua biết bao thăng trầm của lịch sử.
Tam quan đình được xây dựng dưới hình thức 3 gian, hai tầng, 8 mái, hai bên là hai cổng nhỏ làm lối đi ra vào, nối liền với khuôn viên phía trong chùa. Dẫn vào cổng đinh là bậc thang đá 18 bước, hai bên là hai chiếc lan can được chạm khắc hình đám mây vô cùng uyển chuyển. Hai bên cầu thang nhỏ là những bậc gạch dài để di chuyển lên tam quan Đình.
Đứng ngoài cổng đình, ta có thể thấy được hệ thống cột kèo vô cùng đồ sộ, 4 cột trụ ngoài làm bằng đá, đến 8 cột phía trong đều làm bằng gỗ. Các họa tiết điêu khắc trên nóc tam quan vô cùng tinh xảo, với các hình chạm lưỡng long triều nguyệt cùng bốn con linh thú đang nằm ngoan ngoãn bên dưới.
