“Có một nền văn hóa Việt Nam” của Hoài Thanh là một tác phẩm quan trọng nhằm khẳng định và tôn vinh giá trị văn hóa Việt Nam. Cuốn sách được xuất bản trong bối cảnh đất nước đang đấu tranh giành độc lập, khi mà nhiều người, cả trong và ngoài nước, nghi ngờ về sự tồn tại và giá trị của văn hóa Việt Nam.
Hoài Thanh mở đầu cuốn sách bằng việc phản bác quan điểm của một số học giả người Pháp cho rằng người Việt Nam không có văn hóa riêng mà chỉ vay mượn từ các nền văn hóa khác, đặc biệt là Trung Hoa. Tác giả nhấn mạnh rằng, dù chịu ảnh hưởng của văn hóa Trung Quốc trong suốt hàng ngàn năm, người Việt vẫn giữ được bản sắc riêng, thể hiện qua ngôn ngữ, phong tục, nghệ thuật và lối sống đặc trưng.
Cuốn sách đi sâu vào phân tích những yếu tố tạo nên nền văn hóa Việt Nam, từ các tác phẩm văn học chữ Hán, các bài ca dao tục ngữ, đến các công trình nghệ thuật và kiến trúc. Hoài Thanh cho rằng, chính sự kiên cường và sáng tạo của người Việt đã giúp bảo tồn và phát triển văn hóa dân tộc qua các biến cố lịch sử. Ông cũng nhấn mạnh rằng, văn hóa không chỉ là những công trình nghệ thuật hay học thuật, mà còn là những giá trị tinh thần và lối sống của cộng đồng.
Một điểm quan trọng mà Hoài Thanh đề cập là sự linh hoạt và khả năng tiếp thu cái mới của văn hóa Việt Nam. Ông cho rằng, mặc dù chịu ảnh hưởng từ nhiều nền văn hóa khác nhau, người Việt luôn biết chọn lọc và Việt hóa những yếu tố ngoại lai, biến chúng thành một phần của văn hóa dân tộc. Điều này giúp văn hóa Việt Nam luôn phong phú và đa dạng.
Cuối cùng, Hoài Thanh kêu gọi mọi người, đặc biệt là thế hệ trẻ, hãy tin tưởng và tự hào về văn hóa Việt Nam. Ông khẳng định rằng, chỉ khi chúng ta tin vào giá trị của chính mình, chúng ta mới có thể phát triển và đóng góp cho nền văn hóa chung của nhân loại. Cuốn sách “Có một nền văn hóa Việt Nam” không chỉ là một tài liệu nghiên cứu về văn hóa mà còn là một tuyên ngôn mạnh mẽ về lòng tự hào dân tộc và niềm tin vào tương lai của văn hóa Việt Nam.
