Cuốn sách “Thọ Mai Gia Lễ” là một tác phẩm kinh điển về các nghi lễ cưới hỏi và ma chay của người Việt. Cuốn sách được chia thành hai phần chính: phần nghi lễ cưới hỏi và phần tang lễ. Đây là một tài liệu chi tiết hướng dẫn về các nghi lễ truyền thống và phong tục liên quan đến các sự kiện quan trọng trong đời sống của người Việt.
Phần I: Nghi lễ cưới hỏi
Phần này mô tả chi tiết các bước và nghi thức trong lễ cưới hỏi truyền thống của người Việt. Bao gồm từ lễ chạm ngõ, nạp thái, ăn hỏi, xin dâu, rước dâu, đến lễ lại mặt. Mỗi nghi thức đều có ý nghĩa và quy định riêng, thể hiện sự tôn trọng đối với tổ tiên và gia đình hai bên.
- Chạm ngõ: Là lễ gặp gỡ đầu tiên giữa hai gia đình, được tổ chức đơn giản để hai bên làm quen và tìm hiểu nhau.
- Nạp thái: Là lễ đính hôn chính thức, trong đó nhà trai mang lễ vật đến nhà gái để xin phép được kết duyên.
- Ăn hỏi: Diễn ra trước lễ cưới chính thức, nhà trai mang lễ vật đến nhà gái để khẳng định việc hứa hôn.
- Xin dâu và rước dâu: Nghi thức diễn ra vào ngày cưới, nhà trai đến nhà gái xin phép đón cô dâu về nhà chồng.
- Lễ lại mặt: Sau ngày cưới, đôi vợ chồng trẻ về lại nhà gái để tạ ơn cha mẹ và gia đình bên nhà gái.
Phần II: Nghi lễ tang lễ
Phần này hướng dẫn chi tiết các bước trong nghi thức tang lễ của người Việt, từ lúc người bệnh hấp hối đến khi hoàn thành tang chế. Các bước được mô tả rõ ràng, từ việc lựa chọn ngày giờ tốt để tổ chức tang lễ, cách thức mặc tang phục cho từng thành viên trong gia đình, đến các nghi lễ cải táng và cúng giỗ sau này.
- Quan niệm về ngày giờ tốt xấu: Người Việt xưa rất coi trọng việc chọn ngày giờ tốt để làm các công việc lớn, đặc biệt là trong tang lễ.
- Thời gian chịu tang và tang phục: Quy định cụ thể về thời gian chịu tang và loại tang phục phù hợp cho từng thành viên trong gia đình dựa trên mối quan hệ với người quá cố.
- Nghi lễ từ khi hấp hối đến khi an táng: Bao gồm các bước như niệm Phật, cúng cơm, và lễ đưa tang.
- Lễ cải táng: Sau một thời gian, thường là ba năm, có thể thực hiện lễ cải táng để di dời mộ phần đến nơi thích hợp hơn.
- Cúng giỗ: Các nghi thức cúng giỗ hàng năm để tưởng nhớ và bày tỏ lòng thành kính với tổ tiên.
Ý nghĩa và giá trị của cuốn sách
“Thọ Mai Gia Lễ” không chỉ là một tài liệu về nghi lễ mà còn là một phần của di sản văn hóa Việt Nam, giúp bảo tồn và truyền bá các phong tục tập quán tốt đẹp của tổ tiên. Cuốn sách giúp người đọc hiểu rõ hơn về các giá trị gia đình, sự kính trọng đối với tổ tiên, và sự hòa hợp trong mối quan hệ gia đình và xã hội.
Qua các nghi thức và lễ nghi được mô tả chi tiết, “Thọ Mai Gia Lễ” thể hiện rõ sự tôn trọng và lòng hiếu thảo của con cháu đối với ông bà, cha mẹ, đồng thời nhấn mạnh tầm quan trọng của các mối quan hệ trong gia đình và cộng đồng. Đây là một tác phẩm quý giá, góp phần gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa truyền thống của dân tộc Việt Nam .
