Chùa Bửu Phong được biết đến là một ngôi cổ tự rêu phong cổ kính nhưng cũng không kém phần thơ mộng và hữu tình. Chùa tọa lạc trên núi Bình Điện, đường Huỳnh Văn Nghệ, khu phố 5, phường Bửu Long, thành phố Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai, gần khu du lịch Bửu Long.
Lược sử
Vào đầu thế kỷ XVII, Bửu Long còn là vùng rừng núi hoang vu thuộc Chân Lạp. Năm 1616, một nhà sư người Việt theo sự bang giao Lạp – Việt đã đặt chân lên đất này, thấy cảnh núi non tươi đẹp, sư xin lập một am tranh đơn sơ, đặt tên là Bửu Phong tự. Ông tự xưng là Bửu Phong thiền sư. Từ khi có ngôi chùa, dân chúng các nơi tụ tập về sinh sống đông dần lên. Nhà sư đặt tên vùng đất này Bửu Long – 寳龍，ngụ ý đây là vùng đất thiên có thế ẩn của rồng.
Sau này, một thầy địa lý đến thăm vùng đất này cho biết đây là nơi rồng ẩn. Ông giải thích rằng: chùa Bửu Phong tọa lạc trên trái châu của rồng (tức núi Bình Điện), núi kế bên hướng về trái châu là nơi rồng ẩn (núi Long Ẩn hiện nay). Rồng ẩn mình trong lòng đất, có khúc ẩn, khúc hiện, quả là đất lành muôn thuở.
Đến cuối thế kỷ XVIII, số người Hoa đến vùng đất này sinh sống ngày càng đông, trong đó có những người mộ đạo Phật đã xây cất lại ngôi chùa bằng gạch ngói. Họ đã mời thiền sư Thành Trí, pháp danh Pháp Thông – Thiện Hỉ, thuộc Thiền phái Tào Động thế hệ thứ 36, đến trụ trì và tôn làm vị Tổ đầu tiên của chùa.
Theo tài liệu của ông Nguyễn Hiền Đức in trong sách Thiền sư Việt Nam của hòa thượng Thích Thanh Từ, thì hòa thượng Pháp Thông không có đệ tử thay thế, nên sau khi ngài viên tịch, thiền sư Viên Quang (người Minh Hương thuộc Thiền phái Lâm Tế đời thứ 36) được cử về trụ trì chùa Bửu Phong.
Đến năm 1760, thiền sư Viên Quang đã trùng tu lại chùa Bửu Phong. Năm 1829, Tham tướng Nguyễn Văn Hiệp và Hương bảo Nguyễn Văn Tâm đã tổ chức xây cất mở rộng ngôi chùa. Năm 1898, hòa thượng Pháp Truyền tiếp tục trùng tu giảng đường, nhà tổ… Năm 1944, hòa thượng Huệ Quang tổ chức trùng tu và mở rộng hậu đường. Năm 1963, yết ma Thiện Giáo cho xây đài Quan Thế Âm trước chùa. Năm 1964, hòa thượng Huệ Thành cho xây đài Tam Thế Phật trên cụm tảng đá thiên nhiên xếp chồng lên nhau ở phía bên trái của ngôi chùa.
Từ năm 1974 đến nay, chùa Bửu Phong trở thành chùa ni, chỉ có các sư cô ở tu tập. Ni sư Huệ Hương đã không ngừng sửa chữa và trang trí để ngôi chùa được trang nghiêm. Giữa năm 2005, ni sư tiếp tục cho trùng tu nhà thờ tổ, chánh điện và xây dựng, sửa chữa thêm một số hạng mục trong khuôn viên chùa đã bị hư hỏng. Trong đó, có hai con rồng uốn mình phủ phục hai bên bậc thang lên chùa.
Chùa Bửu Phong được công nhận Di Tích Lịch sử nghệ thuật cấp quốc gia vào tháng 04/1991.
Kiến trúc
Chùa Bửu Phong nằm giữa một rừng cây, có rất nhiều cây cổ thụ to. Bên trái của chùa có đá Long Đầu cao sừng sững, bên phải chùa la liệt đá thiền sàn. Chùa được xây theo hình chữ “Tam – 三” gồm chính điện, giảng đường, nhà thờ tổ, ngoài ra còn có nhiều phòng Ni phái và nhà dưỡng tăng. Chùa được xây dựng bằng gạch thẻ, vôi hợp chất, mái lợp ngói âm dương. Nền lót gạch vuông tài và gạch bông. Bộ khung vì kèo làm bằng gỗ núi rất tốt. Mặt tiền chùa nhìn về hướng Đông Bắc, được trang trí các hoa văn đắp nổi bằng mảnh sành, mảnh sứ rất công phu và độc đáo.
Cổng tam quan chùa nằm dưới chân núi Bình Điện, bên đường Huỳnh Văn Nghệ. Mặt chính của chùa quay về hướng Đông Bắc, từ đây nhìn xuống sân bay Biên Hòa, Văn miếu Trấn Biên và những đồng ruộng. Bên trái có đá Thanh Long (còn gọi là Hàm Rồng), bên phải có hang Bạch Hổ và đài Tam thế Phật.
Di sản
Trong chùa có những pho tượng mang nét đặc biệt Á Đông và nhiều cổ vật như cặp nai vàng đời Nguyễn, đầu “phường cổ” (Nhà Phật), tượng Phật nằm, tháp Bửu Phong rêu phong cổ kính và Xá Lợi – một báu vật nhà Phật. Xung quanh chùa có Long Đầu Thạch (còn gọi là Hàm Rồng, Hầm Hổ) và đài Tam Thế Phật, đã từng là hầm bí mật nuôi dấu cán bộ cách mạng hoạt động ven đô trong chiến tranh.
Trung tâm ngôi chánh điện thờ Phật Di Đà Tam Tôn, Đức Phật Thích Ca, Ngọc Hoàng thượng đế, Bồ Tát Văn Thù, Bồ Tát Phổ Hiền. Hai bên tả hữu thờ Quan Công và Tổ sư Đạt Ma. Ngoài ra còn có hương án thờ Bồ Tát Di Lặc, Bồ Tát Địa Tạng và bàn thờ Thập Điện Diêm Vương. Ngôi bảo tháp sau chánh điện thờ Xá Lợi Phật.
Xung quanh chùa có nhiều cây cối mọc um tùm, rậm rạp. Nhiều tảng đá to nhỏ tạo hình kỳ dị. Tảng nhỏ có hình như voi, thấp như rùa, cá và nhiều pho tượng lộ thiên khá lớn. Đặc biệt, giếng nước phía sau chùa do vua Gia Long cho đào để lấy nước sử dụng trong thời gian trốn chạy do quân Tây Sơn đến nay vẫn còn. Chùa còn giữ lại nhiều bình hoa, chén, đĩa, bát nhang cổ từ đời Thanh và một số tượng Phật nhỏ bằng đồng.
Lễ hội
Vào ngày 12/08 âm lịch, chùa tổ chức lễ giỗ tổ khai sơn với sự tham gia của đông đảo bà con trong vùng và du khách khắp nơi.
Tham khảo
- https://vi.wikipedia.org/wiki/Ch%C3%B9a_B%E1%BB%ADu_Phong
- http://dulich24.com.vn/du-lich-thanh-pho-bien-hoa/chua-buu-phong-id-5903
- http://dongnai.vncgarden.com/diemden/chua-co-so-ton-giao/bien-hoa/chuabuuphong
