Chùa Đồng Ngọ là ngôi chùa cổ đã có hơn một ngàn năm tuổi. Đây là một trong hai ngôi chùa đẹp nhất tại Hải Dương tọa lạc tại thôn Cập Nhất, thôn Tiền Tiến, Huyện Thanh Hà, Tỉnh Hải Dương.
Lược sử
Theo tương truyền, Quốc sư Khuông Việt xây dựng chùa vào năm 971 theo chiếu thư của Vua Đinh Tiên Hoàng. Chùa theo hệ phái Bắc Tông và được cấp là di tích lịch sử – văn hóa quốc gia.
Kiến Trúc và cảnh quan
Theo dòng chữ khắc trên vì kèo (nóc) chùa: “Thái Bình nhị niên thừa Khuông Việt chỉ truyền hạ chiếu tạo tự. Đại Chính nguyên niên sắc tỷ kỳ ly tự Đào Chu trụ trì”. Năm 1530 (Đại Chính nguyên niên), nhà sư Đào Chu trụ trì tại đây đã trùng tu lại. Ngôi chùa đã nhiều lần được trùng tu qua các triều Lý, Trần, Lê, Nguyễn. Vết tích còn sót lại tại chùa còn nhiều chân tảng, ngói mũi hài cỡ lớn thời Lý, Trần.
Chùa Đồng Ngọ còn có nhiều công trình kiến trúc độc đáo bằng đá mới được xây dựng gần đây. Từ cuối thế kỷ XX, đại đức Thích Thanh Thắng, khi về trụ trì tại đây, đã đi khắp các vùng Bắc Bộ kiếm tìm những cối đá, trục đá, cầu đá, quả trục lăn lúa mang về chùa rồi sắp đặt thành các công trình đặc sắc.
Nổi bật là bờ tường với chấn song trục đá; hai chiếc giếng tròn được trang trí bằng rất nhiều trục đá, cối đá trước sân chùa; cây cầu đá dài gần 3m; hành lang, lối đi bằng cối đá đủ các kích cỡ. Đặc biệt là tấm bản đồ Việt Nam dài 30m, rộng 10m được xếp bằng khoảng 300 cối đá trong khuôn viên chùa.
Các công trình bị chiến tranh tàn phá, một số còn lại bị phong hóa hư nát, từ sau ngày thống nhất đất nước đã được trùng tu xây dựng: chính điện (1994), tam quan – gác chuông (1996), thượng điện – nhà Tổ (1997), ngôi Cửu phẩm liên hoa (1999), điện Thánh Mẫu (2000), tạc thêm tượng Cửu phẩm liên hoa (2004)
Cửu Phẩm Liên Hoa
Cửu Phẩm Liên Hoa đã có hơn 320 năm là tác phẩm nghệ thuật có tính thẩm mỹ cao tại chùa. Năm 2016, Cửu Phẩm Liên Hoa được công nhân là bảo vật quốc gia. Hiện nay, Việt Nam có duy nhất 3 toàn tháp cổ bằng gỗ gồm: tại chùa Đồng Ngọ, Chùa Giám (Hải Dương) và chùa Bút Pháp (Bắc Ninh).
Cây Cửu Phẩm Liên Hoa được đặt ở giữa lòng nhà Cửu phẩm, tòa tháp cao 5m30, mặt cắt 6 cạnh đều, 8 tầng dưới, mỗi tầng cao đều 54 cm, tầng trên cùng cao 98 cm. 9 tầng, 6 mặt, mỗi mặt gắn 3 pho tượng nhỏ, tổng số tượng là 162 pho. Năm 1989 còn 146 pho tượng. Trong đó 3 pho tượng nhỏ mỗi mặt gồm Phật A di Đà ở giữa, hai bên là Quan Thế Âm Bồ Tát và Thế Chí Bồ Tát.
Cũng có cạnh là tượng Phật A Di Đà và Văn Thù Bồ Tát, Phổ Hiển Bồ Tát. Các tượng có kích cỡ bằng bắp tay được tạo tác bằng gỗ, thếp vàng rất tinh xảo. Nhìn tổng thể, tòa cửu phẩm là một kiến trúc đặc sắc về thế giới Phật pháp vô biên, huyền diệu, tầng tầng lớp lớp.
Cây Cửu Phẩm Liên Hoa được đặt trên những chiếc chân cột đá hình hoa sen. Trước đây đài cửu phẩm có thể quay tròn quanh trục. Qua thời gian, đến nay đài cửu phẩm không còn quay được nữa. Trong 162 pho tượng cổ trên tòa cửu phẩm đã bị kẻ gian lấy mất 60 pho. Nhiều pho tượng hiện giờ mới được làm lại khi trùng tu (năm 1999).
Tham Khảo
- https://thethaovanhoa.vn/tin-tuc-24h/tham-chua-dong-ngo-hon-ngan-nam-tuoi-n20181116081517670.htm
- https://vi.wikipedia.org/wiki/Ch%C3%B9a_%C4%90%E1%BB%93ng_Ng%E1%BB%8D
