Chùa Đồng Niên (Thành phố Hải Dương, Hải Dương)

Chùa Đồng Niên (Thành phố Hải Dương, Hải Dương)

Thông tin cơ bản

Vị trí


Chùa, đình Đồng Niên tọa lạc tại phường Việt Hoà, thành phố Hải Dương, tỉnh Hải Dương.

Lược sử


Theo nhiều tài liệu, đình Đồng Niên được xây dựng từ thế kỷ thứ 6. Ngôi đình này  trở nên nổi tiếng bởi nó gắn liền với sự tích về một gia đình mang họ Trần. Theo “Lược thảo thần tích đình Đồng Niên”, vào thời tiền Lý (thế kỷ thứ 6)đạo Nam Sơn, phủ Khoái Châu có một danh gia  tên là Trần Húy Trí lấy vợ là Nguyễn Hương. Trí công thi đỗ cử nhân được bổ nhậm chức Bộ chủ châu Hải Dương. Đến tuổi tứ tuần mà vẫn chưa có con, vậy nên thấy nói chùa nào thiêng, ông bà đều đến thành tâm cầu nguyện. Khi đến đình Đồng Niên thì trời đổ mưa to, bà thấy cảnh chùa linh ứng phù hợp với tâm linh của bà nên làm lễ cầu tự và đã được như nguyện. Bà sinh cùng lúc được 3 người con (2 trai, 1 gái) vào đúng giờ ngọ ngày 10-3-526 và đặt tên cho người con thứ 1 là Phú, con gái thứ 2 là Phượng và con trai út là Mỹ. 

Ông bà hết lòng yêu thương, chăm sóc và cho các con ăn học. Cả ba anh em đều rất thông minh, dũng cảm, văn võ song toàn, ít ai sách kịp. Năm anh em mười 12 tuổi thì mẹ qua đời. Khi đó mùa màng thất bát, trộm cướp liên miên, vua xuống chiếu tuyển người hiền để giúp nước. Hai anh em Phú và Mỹ đã tham gia và cùng thi đỗ Hoàng giáp đệ nhất, được vua ban thưởng và cho vinh quy bái tổ.

Năm đó, giặc Lương đem 3 vạn quân xâm lược nước ta. Vua triệu đình thần về triều bàn kế. Ba cha con Trần Trí xin đem quân đánh giặc. Trong 1 lần giao chiến với giặc trên sông Lục Đầu, Bộ chủ Trần Trí bị nước cuốn trôi. Nghe tin cha tử trận, nữ nương Trần Phượng đã đến xin vua thay cha đánh giặc. Trước tài đánh đông, dẹp bắc của nữ nương, giặc đã vô cùng khốn đốn và đến trận kịch chiến trên sông Lục Đầu, giặc bị đại bại.

Nghe tin thắng trận, vua cho triệu 3 anh em về triều ban yến tiệc và phong tước. Riêng nữ nương, vua muốn lấy làm Mẫu nghi thiên hạ nhưng nàng không thuận và xin về quê nhà. Đến sông Hàn Giang, địa phận Đồng Niên bỗng dưng trời nổi đám mây ngũ sắc, dưới sông có rồng nổi lên, rồi nàng biến mất, đó là ngày 8-5. Vua nghe tin, vô cùng thương tiếc cho đình thần về Đồng Niên làm lễ an táng và lập miếu thờ. Hai anh em Phú và Mỹ hết lòng phụng sự triều đình. Hai ngài về Đồng Niên thấy phong cảnh tươi tốt nhưng dân cư thưa thới nên đã cho triệu tập dân phiên tán đến khai hoang, lập ấp, mở mang nghề nghiệp. Cho tu bổ đình Đồng Niên, cho xây ba tòa Đông cung, Tây cung và Nam cung. Xong việc, 2 ngài đi chu du khắc nơi. Một hôm về đến quê nội, bỗng không đau ốm và 2 ngài cùng mất ngày 3-7. Nghe tin này, dân làng Đồng Niên vô cùng xót thương làm biểu tấu dâng vua. Nhà vua đã cấp cho Đồng Niên 800 quan tiền tu sửa cung, đền, ruộng tế tự 7 sào, miễn cho phu phen tạp dịch...

Ban trị sự phật giáo thành phố Hải Dương và Phường Việt Hòa cũng vừa hoàn thành việc trùng tu, tôn tạo di tích lịch sử văn hóa quốc gia chùa Đồng Niên. Được xây dựng từ thời Hậu Lê, trùng tu vào các năm 1800 và 1924; trải qua thời gian, các hạng mục của chùa đều đã xuống cấp. Được sự quan tâm của các cấp, tháng 3 năm 2020 Chùa Đồng Niên được trùng tu, tôn tạo, với tổng kinh phí hơn 6 tỷ đồng từ nguồn công đức  của các tập thể và cá nhân thập phương.

Kiến trúc


Ngôi đình gây ấn tượng ngay từ cái nhìn đầu tiên với mái phủ rêu phong, đầu đao cong vút. Qua án thư trước sân đình, toàn bộ vẻ uy nghi, cổ kính của công trình hiện hữu trên khoảng không gian rộng rãi. Đầu hồi là đôi lân thu mình xuống tấn, trên nóc trổ cặp rồng chầu mặt trời đang bốc lửa, nét trổ tinh xảo thể hiện sự tôn nghiêm nơi thờ tự. Trên bờ nóc, các con nghê thế hình uyển chuyển làm mái đình thêm độc đáo.

Bước vào bên trong tòa tiền tế, một không gian kiến trúc nghệ thuật ngồn ngộn bày ra. Toàn bộ công trình đồ sộ được nâng đỡ bởi 8 cột cái bằng gỗ tứ thiết cỡ vòng tay ôm đặt trên các chân tảng đá xanh. Ông Lương Văn Thạnh, Trưởng ban Quản lý di tích đình Đồng Niên cho biết: Công trình có kiến trúc thời Lê.

Đình có kiến trúc kiểu chữ đinh với 7 gian tiền tế, 2 gian hậu cung. Gian trung tâm là bức cửa võng sơn son thếp vàng các mảng kiến trúc cúc, mai, long, phượng xen giữa các câu đối bằng chữ Nho với nét đục chạm phóng khoáng, bay bổng. Phía trên là các bức đại tự lớn bằng chữ Nho: “Đức thâm thiên địa” (Đức rộng khắp trời đất). Các con chồng đấu sen được chạm hoa, lá khiến cho ngôi đình duyên dáng, mềm mại. Điều lý thú là công trình được hai hiệp thợ cùng tham gia trùng tu và giáp mối tại gian giữa. Tại đây, cả hai hiệp thợ đua nhau phô diễn tài nghệ qua các mảng đục chạm của công trình.
Nổi bật là các bức cốn tích tứ linh nhưng sắc thái biểu đạt rất đa dạng, phong phú. Hình ảnh rồng được khắc họa với nhiều tư thế khác nhau. Các bức cốn do hiệp thợ bên phải tạo tác diễn tả một đầm sen đang tỏa hương khoe sắc. Nổi bật trên đó là tích ngư long hý thủy. Người thợ dân gian đã hình tượng hóa tích chuyện thành những mảng điêu khắc sinh động, càng ngắm càng thích thú. Trong bức cốn xuất hiện hình tượng con long mã, trên lưng có hai chòm sao thất tinh và cửu tinh tượng trưng cho thiên địa giao hòa, âm dương tương hợp, sản sinh những bậc anh hùng tuấn kiệt giúp dân, giúp nước.

Di vật


Trải qua bao biến cố lịch sử, đình Đồng Niên vẫn giữ được nét cổ kính hiếm có. Thần tích và truyền thuyết về 3 vị Thành hoàng trở thành niềm tự hào của nhân dân địa phương. Hiện trong đình còn lưu giữ được 11 đạo sắc phong và nhiều đồ tế tự cổ. Năm 1994, đình Đồng Niên cùng với chùa được xếp di tích lịch sử quốc gia. Để tưởng nhớ công lao của các vị Thành hoàng, hằng năm, nhân dân Đồng Niên lấy ngày sinh của các ngài (10-3 âm lịch) để mở hội. Dịp này thu hút hàng nghìn con em và du khách thập phương về dự. Trong những năm qua, cùng với sự quan tâm của Nhà nước, nhân dân địa phương đã đóng góp hàng trăm triệu đồng tu bổ, tôn tạo công trình.

Sự kiện – Lễ hội


Trải qua hơn 1.000 năm với bao biến cố lịch sử, đình Đồng Niên vẫn giữ được nét cổ kính hiếm có. Đình được xếp di tích lịch sử quốc gia vào năm 1994. Để tưởng nhớ công lao của các vị Thành hoàng, hằng năm, người dân lấy ngày sinh của các ngài (10-3) âm lịch là ngày hội làng. Tại lễ hội, nhiều nghi thức tế lễ cùng các trò chơi dân gian phong phú đã thu hút đông đảo nhân dân và khách thập phương tham gia.

Tham khảo


  • http://haiduongtv.com.vn/xem-tin-tuc/khanh-thanh-chua-dong-nien-110468.html
  • https://www.baohaiduong.vn/di-tich/doc-dao-dinh-dong-nien-65921
  • http://haiduong.gov.vn/Trang/ChiTietTinTuc.aspx?nid=4170&title=dinh-dong-nien-va-su-tich-ba-vi-thanh-hoang.html
Chấm điểm
Chia sẻ

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *


Banner App ChỐn ThiÊng 3 (60x90)