Lược sử
Chùa có tên đầy đủ là “Đót Tiên Di Đà tự”, dựng trên sườn núi xã Du Xuyên (nên cũng gọi là chùa Du Xuyên) huyện Ngọc Sơn, nay thuộc thôn Thanh Nam, xã Hải Thanh, huyện Tĩnh Gia, tỉnh Thanh Hóa. Chùa nằm trong quần thể di tích Kiến trúc Nghệ thuật và thắng cảnh Lạch Bạng, bao gồm: chùa Đốt Tiên, đền Lạch Bạng, đền Quang Trung và đền Thanh Xuyên, đã được xếp hạng Di tích lịch sử – Văn hóa cấp quốc gia năm 1991.
Chùa Đót Tiên nằm cùng hướng với đền Lạch Bạng và đền Quang Trung… “phía sau dựa núi phía trước cúi xuống nước, sông dài rộng lớn trong xanh, núi lại âm u mà tú lệ, thực một trời hoa, một cảnh đẹp lớn”, (văn khắc trên chuông chùa Đót Tiên)
Chùa được xây dựng từ lâu đời, căn cứ vào 2 tấm bia hậu Phật dựng tại chùa lập vào các năm Giáp Thân và Canh Dần niên hiệu Cảnh Hưng thứ 15 (1755) và thứ 30 (1770) thì từ giữa thế kỷ XVIII nhiều người hảo tâm công đức tổ chức đại trùng tu ngôi chùa, tô tượng, đúc chuông, dựng bia. Các tấm bia niên hiệu Minh Mệnh, Tự Đức, Khải Định cũng tiếp tục ghi lại những sự kiện tâm linh này. Chùa còn được mở mang, trùng tu vào các năm 1991, 2006. Và hiện đang được mở rộng thêm lên phía đỉnh núi.
Kiến trúc
Ngôi chùa hiện có kiến trúc hình chữ Đinh gồm 5 gian tiền đường và 2 gian hậu cung, là nơi bài trí 26 pho tượng Phật. Hai bên đầu nhà tiền đường xây hai cột nanh cao kiểu lồng đèn. Phía trước sân thượng và sân dưới phân thành hai cấp rộng 16m có bia và nhà che bia hình lục giáp, cấu trúc theo kiểu gác chuông 2 tầng. Cổng chùa có hai cột nanh to theo kiểu lồng đèn. Kề sát với chùa là phủ Mẫu. Trong cung cấm phủ có tượng Liễu Hạnh công chúa tạc thời Lê Cảnh Hưng, ở sân dưới nhà tiền đường có nhà bia hình lục giác cấu trúc theo kiểu gác chuông 2 tầng.
Chùa Đót Tiên là một kiến trúc Phật giáo cổ còn lưu giữ được nhiều di vật, cổ vật có giá trị và đang được tôn tạo hoánh tráng thành một trung tâm văn hóa tâm linh mang đặc trưng của văn hóa biển tại vị trí đắc địa qua các thời: từ trên Non Tiên, nhìn ra cửa sông Lạch Bạng với căn cứ Biện Sơn thời xưa, khu công nghiệp Nghi Sơn ngày nay.
Giá trị
Chùa Đót Tiên là một ngôi chùa phật giáo lớn và cổ kính tại thành phố Thanh Hóa. Chùa là địa điểm hành hương không thể bỏ qua khi đến Thanh Hóa đồng thời là địa điểm du lịch Thanh Hóa nổi tiếng được nhiều người tham quan lễ phật hàng ngày. Chùa Đót Tiên là nơi còn lưu giữ nguyên vẹn những pho tượng, chuông đồng, bia ký. Đó là giá trị lớn của chùa. Ngôi chùa đẹp tại Thanh Hóa này đã được Bộ Văn hóa công nhận là Di tích lịch sử – văn hóa quốc gia. Ngôi chùa có kiến trúc độc đáo và cổ kính mang lại đậm nét tôn nghiêm và không gian thanh bình giúp cho du khách có cảm giác bình an, xua tan đi cái mệt mỏi.
Tham khảo
- http://chuavn.d.webcom.vn/m/vi/chua-dot-tien-F6C9A3472FD1571FA3F22BADFBA9C524.html
- https://hanhtrinhtamlinh.com/1824/
- https://toplist.vn/top-list/ngoi-chua-dep-o-thanh-hoa-noi-tieng-nhat-33949.htm
