Chùa Ghositaram còn được biết đến với cái tên Chùa Cù Lao, tọa lạc tại ấp Cù Lao, xã Hưng Hội, huyện Vĩnh Lợi, tỉnh Bạc Liêu. Ngôi chùa là một trong những địa điểm du lịch độc đáo của Bạc Liêu, thể hiện rõ nét văn hóa tín ngưỡng Phật giáo của đồng bào Khmer Nam Bộ. Nơi đây tựa như một “bảo tàng mỹ thuật” rực rỡ, tráng lệ thể hiện tài năng của các nghệ nhân Khmer.
Lược sử
Chùa Ghositaram được khởi công xây dựng vào năm 1860, trên khu đất rộng 4ha, là cái nôi của phong trào tu học. Chùa được xây dựng bởi sự đóng góp của người dân xung quanh cùng với các vị sư sãi trong chùa qua nhiều thế hệ.
Kiến trúc
Chùa Ghositaram là một trong những ngôi chùa Khmer có không gian, kiến trúc đẹp bậc nhất của khu vực đồng bằng sông Cửu Long. Toàn bộ công trình được xây dựng theo kiến trúc truyền thống của Phật giáo Nam tông Khmer cổ kính kết hợp hài hòa với kiến trúc hiện đại. Phía trước cổng chùa có hàng thốt nốt cao vút, là hình ảnh quen thuộc của cảnh sắc miền Tây. Chùa gồm có nhiều khu vực đặc trưng thường có của một ngôi chùa Khmer như chánh điện, tăng sá, giảng đường, bảo tháp, trường học, an sá… Những hoa văn, phù điêu trang trí mang đậm dấu ấn Angkor, từ họa tiết hình cánh sen với những đường cong dịu dàng, thanh thoát đến hình hoa thị mạnh mẽ, cân đối, luôn luôn hiện hữu trên từng ô cửa, hàng hiên.
Năm 2001 tòa chánh điện được xây dựng lại, và hoàn thiện vào năm 2010. Đây được coi là tòa chánh điện lớn nhất trong số các ngôi chùa ở Việt Nam với diện tích hơn 427m², cao hơn 36m. Tòa chánh điện to lớn, rực rỡ với tông màu đỏ – vàng đặc trưng của các ngôi chùa Khmer. Ngoài những ngọn tháp cao chót vót còn có hàng chục hình tượng con rồng được bố trí ở phần nóc. Mái chùa được cấu trúc thành nhiều tầng, lớp chồng lên nhau, tạo ra khoảng không gian cao vút giữa trời xanh. Bên ngoài và phía trong được trang trí với hàng trăm hình tượng khác nhau theo truyền thuyết Tam Tạng Kinh của Phật giáo. Khắp nơi trong chính điện đều được chạm trổ và đắp đường nét hoa văn có tính giá trị nghệ thuật cao, tạo thành một công trình văn hóa đậm đà bản sắc dân tộc. Giữa các hàng trụ cột chạm khắc nhiều bức phù điêu mô tả sống động các câu chuyện, điển tích về cuộc đời Đức Phật và giáo lý nhà Phật. Được biết, các nghệ nhân phải mất tới 4 năm mới hoàn tất phần họa tiết, hoa văn trang trí của toàn bộ ngôi chùa.
Di sản
Trong khuôn viên chùa có hai cột phướn cao trên 40m, có hai ngôi tháp lưu giữ hài cốt của đồng bào Phật tử qua các đời, có đài hỏa táng và nhiều công trình phụ trợ khác. Tất cả đều tôn vinh lên vẻ uy nghi lộng lẫy nhưng cũng rất gần gũi, ấm áp của ngôi chùa.
Phong tục – Lễ hội
Chùa Cù Lao là nơi học tập của những người con Khmer. Theo tập tục của người Khmer, con trai lớn lên (khoảng 14-15 tuổi) phải vào chùa tu để báo hiếu cho cha mẹ, học kinh Phật và những kiến thức cần thiết cho cuộc sống, là ngôi trường dạy kiến thức phổ thông, dạy chữ Việt, chữ Khmer, dạy nhạc ngũ âm… Sau khi hoàn thành nghĩa vụ tu, họ hoàn tục về đời thường, đem kiến thức phụ giúp gia đình, đền ơn công dưỡng dục của bậc sinh thành và phục vụ xã hội. Chùa không chỉ là nơi tu học, rèn đức luyện tài cho giới Tăng sinh mà còn tổ chức các lớp học bổ túc văn hóa cấp trung học cơ sở và trung học phổ thông.
Hàng năm, chùa tổ chức nhiều lễ hội quan trọng của cộng đồng Khmer như lễ Dolta, Dâng Y, tết Chol Chnam Thmay…
____________________________
Tiếng Anh (English)
The Ghositaram Temple, also known as Cu Lao Temple, is located in Cu Lao hamlet, Hung Hoi commune, Vinh Loi district, Bac Lieu province, and is a unique tourist destination in the area, reflecting the Buddhist culture of the Khmer people in the Southern region of Vietnam. Built since 1860 on a 4-hectare area, the temple is regarded as an “art museum” showcasing the talent of Khmer artisans. Its architecture combines tradition and modernity, with hundreds of exquisite sculptures and patterns. The main hall was rebuilt in 2001 and completed in 2010, considered the largest among temples in Vietnam. Cu Lao Temple is not only a place for Buddhist practice but also a school teaching general knowledge and hosting traditional festivals such as Dolta, Dang Y, and Chol Chnam Thmay.
Tiếng Trung (Chinese)
古西塔拉姆寺，又称为居老寺，位于广宁县兴会乡居老村，是广宁省一个独特的旅游景点，反映了南部高棉人的佛教文化。该寺建于1860年，占地4公顷，被视为一个展示高棉艺术才华的“艺术博物馆”。寺庙的建筑融合了传统与现代，有数百个精致的雕塑和图案。主殿于2001年重建，2010年完成，被认为是越南各寺庙中最大的之一。
Tiếng Pháp (French)
Le temple Ghositaram, également connu sous le nom de temple Cu Lao, est situé dans le hameau de Cu Lao, commune de Hung Hoi, district de Vinh Loi, province de Bac Lieu, et est une destination touristique unique dans la région, reflétant la culture bouddhiste du peuple khmer du sud du Vietnam. Construit depuis 1860 sur une superficie de 4 hectares, le temple est considéré comme un “musée d’art” présentant le talent des artisans khmers. Son architecture allie tradition et modernité, avec des centaines de sculptures et de motifs exquis. Le hall principal a été reconstruit en 2001 et achevé en 2010, considéré comme le plus grand parmi les temples du Vietnam. Le temple Cu Lao n’est pas seulement un lieu de pratique bouddhiste, mais aussi une école enseignant des connaissances générales et organisant des festivals traditionnels tels que Dolta, Dang Y et Chol Chnam Thmay.
