Chùa Hàng Kênh (Chùa Dư Hàng – Lê Chân, Hải Phòng)

Giới thiệu

Chùa Hàng Kênh – chùa Dư Hàng có địa chỉ nằm ở 121 đường Dư Hàng – Hồ Nam- Lê Chân – Hải phòng.

Chùa Dư Hàng là một di tích kiến trúc cổ kính của Tp. Hải Phòng.Trong chùa có nhiều pho tượng lớn và đẹp, nhiều câu đối chạm khắc công phu theo phong cách nghệ thuật triều Nguyễn. Chùa còn giữ được nhiều di vật quý như đỉnh đồng, khánh đồng.

Lược sử

Chùa Dư Hàng được xây dựng từ thời Lê sơ, triều đại trị vì Đại Cồ Việt, nay là Việt Nam, từ năm 980 đến năm 1009 và là triều đại có công đánh đuổi quân Tống xâm lược. Đến đời vua Lê Gia Tông (1672), đại thần Nguyễn Đình Sách (Chân Huyền) đã quyên góp tài sản mua đất để mở rộng ngôi chùa với đầy đủ lầu chuông, nhà sư mái ngói, lối đi. được lát bằng loại gạch đặc biệt có nguồn gốc từ Bát Tràng – làng gốm sứ truyền thống ở Hà Nội với lịch sử bảy thế kỷ.

Đến đời vua Thành Thái năm 1899, sư Thông Hạnh đã cho trùng tu chùa và dựng lầu chuông. Cho đến năm 1917, có một sự trùng tu đáng kể đối với kiến trúc hiện nay. Dù trải qua bao thăng trầm của lịch sử nhưng chùa vẫn giữ được nét điêu khắc, kiến trúc độc đáo và trở thành ngôi chùa cổ kính nhất Hải Phòng.

Kiến trúc

Chùa Hàng Hải Phòng có kiến trúc sơ khai được xây dựng vào đầu thế kỉ thứ 11, từ lần trùng tu năm 1917 kiến trúc của chùa ổn định từ đó đến nay gồm: tam quan, Phật điện, nhà Tổ, gác chuông và vườn tượng,…

Ngôi chùa có cấu trúc rất độc đáo, các phần được sắp xếp tạo thành hình chữ Đinh.

Bước vào của chùa là Tam quan ở chính giữa, hai bên là nhà Tổ, bên trong là Phật điện với 7 gian rộng lớn.

Phục vụ cho những buổi sinh hoạt của các tăng sư trong chùa cầu kinh, niệm phật.

Kiến trúc bên trong Phật điện nổi bật với màu sắc bắt mắt của những những bức hoành phi, những câu đối, màu sơn son,…

Thêm vào đó, là những tấm hình chạm khắc tinh tế, tỉ mỉ hình rồng, mây, hộp gỗ, và cả bức tranh về thầy trò Tôn Ngộ Không và Đường Tăng…

Những hình vẽ mang đậm phong cách cổ kính của triều Nguyễn.

Ngoài ra, đây còn là nơi lưu giữ những cổ vật tâm linh như bức tượng Phật cổ từ thời Tiền Lê. Các bộ cổ được đúc bằng đồng tinh xảo vẫn còn được lưu giữ nguyên vẹn cho đến ngày nay.

Chùa Hàng Hải Phòng còn mang một cái tên khác được đúc kết trên gác chuông đó là “ Phúc Lâm Tự”.

Gác chuông của chùa có kiến trúc 3 tầng quen thuộc giống với những ngôi chùa khác và cũng có thế uốn lượn hình rồng bay phượng múa rất tinh tế và mềm mại.

Sau gác chuông là nhà Tổ được thiết kế với 5 gian rộng rãi, thoáng đạt. Bao quanh là nhà Hậu và tiền đường và khu thượng viện.

Thượng viện chùa Hàng Hải Phòng được dựng lên hoàn toàn bằng gỗ và trên tường vẫn còn dấu ấn rõ nét những hình chạm trổ tinh tế của người xưa để lại.

Đặc trưng

Sân bảo tháp của chùa là một tác phẩm nghệ thuật với 12 bức tượng được chạm khắc tinh xảo nằm ở phía bên phải của lối vào chính. Bức tượng đáng chú ý nhất là bức tượng Siddartha Gautama màu vàng – người sáng lập Phật giáo ngồi trên tòa sen dưới cội bồ đề lớn râm mát và bức tượng Đức Phật Di Lặc trong tư thế đứng. Cả hai đều được đúc bằng đồng và đặt đối diện nhau ở hai bên hồ. Xung quanh hồ có tượng của 10 vị học giả Phật giáo bằng đá trắng với nhiều tư thế và hình dáng khác nhau.

Các khu vực này được xây dựng hoàn toàn bằng đá và gạch bao gồm 11 tháp. Đây là nơi lưu giữ tro cốt của các Phật tử đặc biệt quan trọng cũng như của các thiền sư Trúc Lâm Yên Tử – trường phái Phật giáo bản địa duy nhất của Việt Nam và nhiều vị sư trụ trì đã cống hiến cả đời cho chùa.

Ngày nay, chùa Dư Hàng được coi là trung tâm Phật giáo của tỉnh Hải Phòng và được đông đảo người dân Việt Nam và du khách nước ngoài biết đến. Đi lễ chùa, đặc biệt là vào các ngày rằm, ngày Tết và ngày 15 hàng tháng đã trở thành thói quen của người Việt Nam. Họ thường đi lễ chùa vào những ngày đó để cầu sức khỏe và bình an.

Như thường lệ, họ chỉ đốt số lượng hương lẻ. Số 1 là biểu tượng cho sự kết nối vững chắc giữa bầu trời và trái đất. Số 3 có nghĩa là ba phần của cuộc sống; cụ thể là con người, bầu trời và đất. Số 5 có thể là năm yếu tố cơ bản tạo ra thế giới được gọi là sắt, gỗ, nước, lửa, đất. Họ sẽ chuẩn bị hoa quả, hương và hoa trước khi vào chùa. Khi bước vào cửa, họ thường cúi đầu một chút để tỏ lòng thành kính với Phật và chỉ cúi trước bàn thờ 3 lần là quá khứ, hiện tại và tương lai.

Giá trị lịch sử

Chùa Dư Hàng hiện còn lưu giữ được nhiều di vật có giá trị như chuông, đỉnh đồng, đồ trang trí mỹ nghệ bằng gốm sứ, đá xanh, tượng đồng và tủ chạm trổ đẹp mắt, v.v … Điều đáng nói là chùa còn lưu giữ được The Dīrgha Āgama (tiếng Anh là “Long Discourses”) được biết đến như là phần đầu tiên của bộ sưu tập các Kinh điển Phật giáo Sơ khai, một học thuyết Phật giáo cổ xưa được lưu truyền từ các thế hệ tu sĩ đầu tiên. Nó có giá trị lịch sử và tâm linh to lớn đối với Phật giáo thế giới nói chung và Phật tử Việt Nam nói riêng.