Lịch sử hình thành
Chùa Hương Lãng tọa lạc tại thôn Chùa, xã Minh Hải, huyện Văn Lâm (Hưng yên) có tên chữ là Thạch Quang tự, nay còn có tên là Viên Giác tự. Đây là một trong những ngôi chùa cổ củaViệt Nam, tiêu biểu của văn hoá thời Lý. Tương truyền chùa do Thái Hậu Ỷ Lan – một người phụ nữ giỏi việc nước, đảm việc nhà, dưới thời nhà Lý bà đã hai lần nhiếp chính trị vì dân tộc, xây dựng từ khoảng năm 1115.
Chùa hiện nay tuy đã trải qua nhiều lần tu tạo nhưng vẫn giữ được những nét độc đáo của kiến trúc điêu khắc đá thời nhà Lý.
Hằng năm, cứ vào dịp mùng 10 tháng 3 âm lịch, nhân dân trong vùng và khách thập phương lại hành hương về đây tham dự lễ hội truyền thống của chùa.
Kiến trúc
Chùa có quy mô lớn, gần một héc ta, gồm nhiều toà, kiến trúc kiểu nội công ngoại quốc.
Hướng chính của chùa là hướng Nam, nhìn ra sông Lạng. Toà tiền đường có kiến trúc đặc trưng của thời Lý, với bốn hàng chân cột, tất cả các cột đều được kê trên các tảng kê bằng đá trang trí hoa văn hình cánh sen của điêu khắc nhà Lý. Đi qua một khoảng sân nhỏ là toà hậu cung, toà hậu cung cách toà tiền đường một khoảng trống, chính giữa hậu cung là linh vật sư tử đội toà sen tạo thành bệ đá lớn. Ba toà này kiến trúc không có gì đặc biệt so với các ngôi chùa cổ tại Việt Nam nhưng 10 con sấu đá để làm bậc lên xuống chùa nằm quay đầu ra phía trước thì mang nét cổ, tinh hoa đặc trưng của điêu khắc thời Lý.
Theo các nhà nghiên cứu di sản văn hoá, linh vật sư tử đội toà sen tại chùa Hương Lãng là bệ linh vật sư tử biểu trưng cho nghệ thuật điêu khắc thời Lý còn tương đối hoàn hảo, lớn nhất Việt Nam. Bệ đá hoa sen này có tổng chiều dài 4,2m, rộng 3,5m, cao 1,15m được ghép bằng các viên đá vuông chạm hình hoa thiêng mềm mại, các khối nổi trên bề mặt tượng hầu như không có góc cạnh gồ ghề, tất cả đều nhẵn, êm và chau chuốt.
Di vật – đặc trưng
Chùa được nhà nước xếp hạng là di tích đặc biệt quan trọng. Hiên nay chùa còn lưu lại một số hiện vật quý hiếm như: Một bia đá, bốn cây sấu đá, mười con sấu đá và tượng Ông Sấm đá.
Tượng sư tử đá (tượng Ông Sấm đá) tại chùa Hương Lãng được Cục di sản Văn hoá công nhận là Bảo vật Quốc gia.
Trụ trì tại chùa
Đại đức Thích Thanh Hội – trụ trì chùa Hương Lãng.
Tham khảo
- Chùa Hương Lãng: http://thegioidisan.vn/vi/chua-huong-lang.html
- Tìm bình yên ở ngôi chùa hơn 900 năm tuổi tại Văn Lâm, Hưng Yên: http://hungyen.tintuc.vn/van-hoa/tim-ve-binh-yen-o-ngoi-chua-hon-900-tuoi-tai-van-lam-hung-yen.html
- Chùa Hương Lãng (bài viết tại trang Đối ngoại Hưng Yên): http://doingoaihungyen.vn/541n/chua-huong-lang.html
- Chùa Hương Lãng (bài viết tại Cổng thông tin Điện tử Hưng Yên): https://hungyen.gov.vn/portal/Pages/2004-11/Chua-Huong-Lang–7654cc3ba6a9b2b7.aspx
- Chùa Hương Lãng ngôi cổ tự gần 1000 năm tuổi với kiến trúc độc đáo: https://kinhtemoitruong.vn/chua-huong-lang-ngoi-co-tu-gan-1000-nam-tuoi-voi-kien-truc-doc-dao-20822.html
