Cô Bé Suối Ngang là ai?
Trong tín ngưỡng thờ Mẫu Tứ Phủ, Cô Bé Suối Ngang là tên vị thánh cô tọa trên Tòa Sơn Trang, là người theo hầu cận Mẫu Thượng Ngàn. Cái danh xưng Suối Ngang được người xưa đặt theo tên địa danh nơi thờ cúng Cô – địa phận Suối Ngang, huyện Hữu Lũng, tỉnh Lạng Sơn. Cô Bé Suối Ngang cũng được dân gian lưu rằng là một trong những hiện thân của thánh Cô Bé Thượng Ngàn.
Thời gian khánh tiệc
Khánh tiệc Cô Bé Suối Ngang vào ngày 2 tháng 9 âm lịch hàng năm.
Hầu giá
Cũng giống như các giá hầu Cô Bé Thượng Ngàn đặc trưng, thông thường vào các ngày tiệc lớn hoặc khi chính tiệc cô, các thanh đồng thỉnh cô về loan giá ngự đồng tại chính đền thờ Cô Bé Suối Ngang.
Khi ngự đồng người ta thường dâng cô quần áo thổ cẩm, chân quấn xà cạp, đeo kiềng bạc, tay cầm ô, vai đeo gùi. Sau khi lễ Mẫu khai quang, cô múa mồi và ban tài phát lộc cho thanh đồng cùng bách gia trăm họ.
Bản văn Cô Bé Suối Ngang
“Ai lên tới Lạng Sơn châu thổ
Hỏi thăm đền Cô Bé nơi nao
Hỏi ra phố Vị đi vào
Non xanh mắc võng cây giao giữa rừng
Đồn vui nô nức tưng bừng
Rủ nhau bái yết cửa rừng suối ngang
Suối trong nước bạc rừng vàng
non xanh dãi bóng trăng ngàn thông reo
Đỉnh non thác dội lưng đèo
Có tiên cô bé sớm chiều vào ra
Suối Ngang chính quán quê nhà
Danh lam cổ tích một tòa sơn trang
Trước lầu cây táo vắt ngang
Có đường dẫn tới bản làng đông vui
Ngô khoai lúa mạch sắn đồi
Tay cô giáo hoá cho đời ấm no
Nhân dân lập miếu lên thờ
Nhớ tiên cô bé ngàn xưa còn truyền
Non cao in dấu cờ tiên
trăng thanh gió mát đua thuyền chèo chơi
Mênh mông thuyền ngược bè xuôi
Khi chơi phố vị lúc sang đồi chè
ven rừng ven suối ven khe
Khi lên Đồng Mỏ khi về chín tư
Suối Lân , Quan Giám các toà
Khi lên xứ Lạng chơi chùa tam thanh
Chùa Tiên cho chí Chùa Thành
Kiệt Cùng cổ tích anh linh muôn đời
Đồng Đăng hoa quả tốt tươi
Lên vùng biên giới dẹp loài xâm lăng
( cô cứu người vì nước vì dân)
Cô ghét người ăn nói lăng nhăng
Nói lời báng nhạo cô làm cho thẫn thờ
Cô làm cho nay ngẩn mai ngơ
Sớm thẫn chiều thờ biết phép cô chưa
Nguyên xưa cô giá ngự trên ngàn
có tiên cô bé trấn cửa rừng suối ngang
trước lầu rừng cấm trông sang
Có một cây táo vắt ngang cửa đền
Đêm thanh vắng xà chầu hổ phục
Lúc thanh nhàn tùng cúc trúc mai
Nhớ người nhớ cả rừng xanh
Nhớ cây táo ngọt nhớ cành vắt ngang
Người đi dưới ánh trăng ngàn
Lẵng hoa đủng đỉnh bên mình túi dao
Người ơi cỏ đón hoa chào
Người về,bách điểu sớm chiều ca vang
Tay khơi bể bạc rừng vàng
Đem cho trăm họ giàu sang đời đời
Thế gian ghi nhớ ơn người
Nhớ tiên cô bé miệng cười xinh xinh
Gà rừng điểm mõ tụng kinh
Long chầu hổ phục xà tinh khấu đầu
Hổ lang , bách điểu quy đầu
Vượn dâng trái ngọt hồng đào ngát hương
Nghe lời đồng khấn cô thương
Cô đi tấu đối sơn trang các toà
Công Đồng Bắc lệ vào ra
Tiên cô hầu cận Mẫu bà Suối ngang
Lấy dây mắc võng giữa ngàn
Ai qua chạm võng cô làm khốn thay
Biết ra thời tới kêu ngay
Cô cho nước suối lá cây khỏi liền
Cứu người dở dại dở điên
Hiếu thuận thảo hiền cô mới độ cho
Cô bảo rằng các ghế đừng lo
Lộc cô vô số trên kho thượng ngàn
Xin đừng nay nắng mai mưa
Đừng như bầy Nhện giăng tơ mấy lần
Đền thờ cô rào rạt hoa tươi
Dưới khe nước chẩy , con cá bơi giữa dòng
Cỏ cây bát ngát trùng trùng điệp điệp
Ông Hổ gọi đàn gầm thét đêm thâu
Tiếng chim rừng ríu rít gọi nhau
Cô bé đứng ở bên lầu ngắm trăng
Lầu Ngũ Phượng một mình cô chải chuốt
Nước gương trong , giắt lược cài trâm
Cung thỉnh mời cô bé giáng lâm
Chúng tâm lễ vật chứng tâm cho thanh đồng”
Văn khấn Cô Bé Suối Ngang
Con Nam Mô A Di Đà Phật
Con Nam Mô A Di Đà Phật
Con Nam Mô A Di Đà Phật
Con lạy chín phương trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương
Con lạy chư Tiên, chư Thánh.
Con lạy Cô Bé Suối Ngang tối tú anh linh
Đệ tử con tên là:…………. tuổi:……….
Ngụ tại:……………………………
Hôm nay, đệ tử con nhất tâm một lòng, nhất tòng một đạo, nhất tâm trí thiết, nhất dạ chí thành, đêm tưởng ngày mong, tu thiết hương, hoa, đăng, trà, quả, thực, đường xá xa xôi nhất tâm mang miệng về tâu, mang đầu về bái đền Cô Bé Suối Ngang. Mong trên cha độ, dưới ơn nhờ Mẫu thương, nhờ ơn Cô lộc Cô, cúi xin Cô Bé Suối Ngang anh linh soi đường dẫn lối, phù hộ độ trì cho quốc thái dân an, mưa thuận gió hoà, lạy cô ơn cô vuốt ve che chở cho gia chung chúng con trong ba tháng hè, chín tháng đông, tai qua nạn khỏi, đầu năm chí giữa, giữa năm chí cuối được vạn sự bình an, cửa nhà khang ninh, nhờ ơn Cô Bé mà gia chung được đắc danh, đắc phúc, đắc lộc, đắc tài.
Đệ tử con dãi tấm lòng thành trước xin chư Phật Tiên cùng Cô Bé Suối Ngang anh linh chứng giám!!!
Nam mô a di đà Phật!
Nam mô a di đà Phật!
Nam mô a di đà Phật!
Sau đó cúi lạy 3 lần
Thờ phụng
Đền Cô bé Suối Ngang nằm ở Suối Ngang, xã Phố Vị, Hữu Lũng, Lạng Sơn. Đền nằm gần khu tâm linh Bắc Lệ. Đường đến Đền Cô rất dễ đi, hoàn toàn đi bằng xe ô tô đến tận sân đền. Nếu có dịp đi lễ đền Bắc Lệ, chúng ta nên ghé vào thắp hương đền cô để xin cầu, tài, cầu lộc.
