Thân thế
Hòa thượng Đạt Thuyên – Nhật Chánh (1800-1871) là một trong những vị cao tăng nổi bật của Phật giáo Việt Nam, đặc biệt trong thời kỳ đầu thế kỷ 19. Ông sinh ra ở tỉnh Thừa Thiên Huế, xuất gia từ nhỏ và có nhiều đóng góp quan trọng cho sự phát triển của Phật giáo ở miền Trung Việt Nam.
Hòa thượng Nhật Chánh sanh năm Canh Thân (1800), cũng là đệ tử của Hòa thượng Liễu Trí – Huệ Nhật, sư đệ của Hòa thượng Đạt Lượng – Hưng Long và Đạt Khoan – Chánh An. Thân phụ Hòa thượng là Trần tự Khả, thân mẫu là Đặng hiệu Đang. Thuở còn nhỏ, ngài xuất gia tại Tổ đình Thập Tháp được Bổn sư cho pháp danh là Đạt Thuyên pháp hiệu Nhật Chánh, Lâm Tế chánh tông đời thứ 38.
Bảo tháp Tổ Đạt Thuyên – Nhật Chánh (1800–1871)
Quá trình hoạt động Phật giáo
Năm Mậu Thìn (1868) Hòa thượng Đạt Khoan – Chánh An viên tịch, Hòa thượng Đạt Thuyên – Nhật Chánh tiếp tục thừa kế trú trì Tổ đình Thập Tháp.
Mặc dầu lúc bấy giờ đã 68 tuổi nhưng Hòa thượng là một vị Cao tăng thạc đức, đạo hạnh sáng ngời, làm nơi qui ngưỡng cho tất cả hàng xuất gia cũng như tại gia nương tựa tu học. Vì vậy mà Hòa thượng được vua Tự Đức sắc ban cho Giới đao và Độ điệp.
Hòa thượng Đạt Thuyên – Nhật Chánh – kế thừa Tổ nghiệp từ sư huynh đồng môn và trở thành vị trú trì đời thứ 09 của Tổ đình Thập Tháp. Ngài đã thắp sáng Tổ đạo rạng ngời với đức hạnh từ bi hùng lực và cảm ứng muôn dân.
Thời kỳ viên tịch
Đến năm Tân Mùi (1871) nhằm vào giờ Ngọ ngày mùng 9 tháng 9, Hòa thượng Đạt Thuyên – Nhật Chánh viên tịch hưởng thọ 71 tuổi. Đệ tử môn đồ lập tháp sau vườn chùa thờ nhục thân Hòa thượng.
Long vị thờ tại Tổ đường ghi rằng: “Tự Lâm Tế Phổ tam thập bát thế, Thập Tháp Tự Khâm Ban Đao Điệp, húy Đạt Thuyên thượng Nhật hạ Chánh giáo thọ Hòa thượng giác linh”
Nguồn: Thích Viên Kiên, Chùa Thập Tháp và Tổ sư Nguyên Thiều – Siêu Bạch, 2019, NXB Hồng Đức.
