Giới thiệu
Thờ cúng tổ tiên là một phần quan trọng của sinh hoạt tâm linh hàng ngày của người Việt, đặc biệt là những người dân sống chủ yếu bằng nghề nông. Thực tế này đã hình thành những quan niệm, phong tục và lối sống thuần nông của từng cá nhân và cộng đồng.
Trong thời gian làm việc với thiên nhiên, như việc gieo hạt, trồng trọt, người Kinh thường dành thời gian để nhìn về trời, nhìn xuống đất, và quan sát mây, trong khi người M’nông có quy tắc trồng cây như phải làm vào trăng lên, trăng lặn. Điều này phản ánh mối quan hệ mật thiết giữa con người và thiên nhiên: con người không chỉ khai thác tài nguyên thiên nhiên mà còn phải tôn trọng và bảo vệ nó.
Trong tín ngưỡng dân gian, người Việt thường tin rằng sau khi chết, linh hồn không biến mất mà tiếp tục tồn tại và hòa mình với thiên nhiên, một thế giới khác không phải là thế giới của những người sống. Tổ tiên không chỉ là những người trong gia đình mà còn là những vị thần, những nhân vật lịch sử như vua Hùng, hay những người có công với đất nước.
Thờ cúng tổ tiên không chỉ là cách để tưởng nhớ người đã khuất mà còn là cách để truyền dạy đạo lý, lối sống và kinh nghiệm sống cho thế hệ kế tiếp. Tuy mỗi dân tộc có quan niệm và phong tục riêng, nhưng tổ tiên luôn được coi là một phần không thể thiếu trong sinh hoạt văn hóa tâm linh hàng ngày của người Việt.
Trong lối sống của người dân nông nghiệp, việc thờ cúng tổ tiên không chỉ là một nghi lễ mà còn là một phương tiện để tạo ra sự gắn kết với tổ tiên, thiên nhiên và xã hội. Điều này thể hiện sự thanh tao và sâu sắc của văn hóa dân gian Việt Nam, một văn hóa không chỉ tồn tại mà còn luôn tiếp tục phát triển và bảo tồn qua các thế hệ.
Mục lục
Lời Nhà xuất bản
Thờ cúng tổ tiên – Bản sắc văn hóa Việt Nam cần bảo tồn và phát huy
Phong tục thờ cúng tổ tiên của các dân tộc Việt Nam
I- Tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên của người Tày, Nùng
II- Nghi lễ thờ cúng tổ tiên của người Khmer Nam Bộ
III- Nghi lễ thờ cúng tổ tiên của người Thái
IV- Nghi lễ thờ cúng tổ tiên của người Hà Nhì Đen
V- Nghi lễ thờ cúng tổ tiên của người Kháng
VI- Nghi lễ thờ cúng tổ tiên của người Bố Y
VII- Nghi lễ thờ cúng tổ tiên của người La Hủ
VIII- Nét đẹp trong ứng xử với tổ tiên của đồng bào Ê Đê
IX- Nghi lễ thờ cúng tổ tiên của người Mông
X- Ứng xử của người Chăm Awal với tổ tiên
XI- Nghi lễ cúng tổ tiên của người Lô Lô
XII- Nghi lễ thờ cúng tổ tiên của một số dân tộc khác
