Cuốn sách “Thiền phái Tào Động ở Việt Nam” tập trung nghiên cứu và trình bày về quá trình hình thành, phát triển, đặc điểm và giá trị của thiền phái Tào Động tại Việt Nam. Sách được biên soạn bởi Thích Thọ Lạc và Chu Văn Tuấn, gồm bốn phần chính:
Phần thứ nhất: Lịch sử hình thành, phát triển Thiền phái Tào Động ở Việt Nam
Thiền phái Tào Động được sáng lập bởi hai thiền sư Động Sơn Lương Giới và Tào Sơn Bản Tịch vào thế kỷ IX tại Trung Quốc. Vào nửa cuối thế kỷ XVII, thiền phái này được truyền bá vào Việt Nam bởi Thiền sư Thủy Nguyệt Thông Giác. Thiền phái Tào Động nhanh chóng phát triển mạnh mẽ tại Đàng Ngoài (miền Bắc) với nhiều trung tâm Phật giáo lớn như chùa Hòe Nhai, chùa Hàm Long, và chùa Trấn Quốc tại Hà Nội. Thiền sư Thủy Nguyệt được coi là đệ nhất tổ của thiền phái này tại Việt Nam.
Phần thứ hai: Đặc điểm của Thiền phái Tào Động ở Việt Nam
Thiền phái Tào Động được biết đến với phương pháp tu tập đặc trưng là Thiền Mặc Chiếu, tức là ngồi thiền không có đối tượng cụ thể. Triết lý thiền Tào Động tập trung vào Ngũ Vị (năm vị) bao gồm Chánh trung thiên, Thiên trung chánh, Chánh trung lai, Thiên trung chí, và Kiêm trung đáo. Những đặc điểm này thể hiện sự kết hợp hài hòa giữa Nho và Phật giáo, tạo nên một phong cách tu tập độc đáo và nghiêm mật.
Phần thứ ba: Chùa Nhẫm Dương với Thiền phái Tào Động
Chùa Nhẫm Dương, một di tích lịch sử quan trọng, gắn liền với sự truyền bá và phát triển của Thiền phái Tào Động tại Việt Nam. Thiền sư Thủy Nguyệt đã dành nhiều thời gian tại chùa này để hoằng dương Phật pháp. Chùa Nhẫm Dương không chỉ là một trung tâm tôn giáo mà còn là một địa điểm khảo cổ với nhiều di vật từ thời đồ đá và đồ đồng, được công nhận là di tích cấp quốc gia vào năm 2003.
Phần thứ tư: Bảo tồn, phát huy giá trị Thiền phái Tào Động và khu di tích Nhẫm Dương
Phần này tập trung vào các biện pháp bảo tồn và phát huy giá trị của Thiền phái Tào Động cũng như khu di tích Nhẫm Dương. Nhiều hội thảo khoa học đã được tổ chức nhằm nghiên cứu sâu hơn về lịch sử, văn hóa và giá trị Phật giáo của thiền phái này. Các nỗ lực bảo tồn không chỉ giúp duy trì giá trị văn hóa, tôn giáo mà còn thúc đẩy tiềm năng du lịch của khu vực.
Cuốn sách “Thiền phái Tào Động ở Việt Nam” cung cấp một cái nhìn tổng quan và chi tiết về sự hình thành, phát triển và giá trị của thiền phái này, đóng góp quan trọng vào sự hiểu biết và phát triển Phật giáo tại Việt Nam
