Chùa Nền (Đản Cơ Tự – Đống Đa, Hà Nội)

Chùa Nền (Đản Cơ Tự – Đống Đa, Hà Nội)

Thông tin cơ bản

Tên gọi

Chùa Nền có tên chữ là Đản Cơ Tự và Cổ Sơn Tự.

Lược sử

Tương truyền chùa vốn là một ngôi đền có từ đời vua Lý Thần Tông (1116 – 1138). Thiền sư Từ Đạo Hạnh (1072 – 1116) ra đời tại làng Láng. Sau này có một ngôi đền đặt tên chữ “Đản Thánh Cơ Từ” được xây trên nền nhà cũ để thờ cha mẹ thiền sư là vị Tăng quan Đô sát Từ Vinh và bà Tăng Thị Loan. Tương truyền khi hậu thân của Từ Đạo Hạnh lên làm vua Lý Thần Tông thì đền trở thành chùa “Đản Cơ Tự”, tên khác là Cổ Sơn Tự. Dân gian gọi nôm na là “chùa Nền” vì “Đản Thánh Cơ” có nghĩa là “Nền sinh ra Thánh”.

Thờ tự

Chùa thờ ông bà Từ Vinh – Tăng Thị Loan là cha mẹ của Từ Lộ (Đạo Hạnh) một thiền sư giỏi đạo Pháp sống thời Lý, được thờ ở chùa Láng và được Tôn làm Thành hoàng. Tương truyền chùa xây trên nền nhà của ông bà Từ Vinh. Sự tích cha con Từ Đạo Hạnh đấu với sư Đại Điên và sau này Đạo Hạnh đầu thai thành vua Lý Thần Tông đều được ghi lại trong các sách truyền kỳ như: Thiền uyển tập anh, Lĩnh Nam chích quái.

Kiến trúc

Từ đường vành đai Láng ô tô có thể rẽ vào con ngõ mang tên chùa Nền và chạy thẳng đến cổng chùa ở dưới bóng một cây muỗm cổ thụ cao lớn. Bước qua cổng vào một sân dài, thoạt tiên du khách sẽ thấy tòa điện Thánh, nơi thờ Từ Đạo Hạnh cùng song thân. Toà nhà nằm ngay cạnh ngõ, bao gồm bái đường rộng 5 gian cùng với chính điện và hậu cung tạo thành hình chữ “Công”.

 Tòa Tam bảo tọa lạc trên thềm cao ở ngay bên sân giữa, gồm tiền đường 5 gian 2 dĩ kết nối với điện thờ Phật theo hình chuôi vồ. Trên nóc tòa Tam bảo có bảng đề tên “Đản Cơ tự”, trước hiên dựng một pho tượng Quán thế âm Bồ tát trắng toát đứng nhìn về hướng tây – nam, nơi có bức cuốn thư to đề chữ “Thanh Phong Minh Nguyệt” (gió mát trăng trong) xây ở sau giả sơn. Bức cuốn thư này và vườn cảnh nhỏ xung quanh là bình phong án ngữ hậu cung của toà điện trước mặt.

Đối diện với nhà Tổ, ở bên kia sân giữa là khu nhà thờ Mẫu, Tịnh xá và nhà Vọng. Nhà thờ Mẫu rộng 3 gian 2 dĩ, bên trong còn có các Ban thờ Sơn trang Trầu bà và Đức Thánh Trần Triều bày cạnh Tam Tòa Thánh Mẫu. Giáp mặt khu này là một sân gạch hẹp dài song song với ngõ vào nhà Tổ và nối tiếp lối ra khu vườn rộng rãi ở phía bên phải và sau lưng hậu cung Tam bảo. Trong vườn có ba ngôi tháp mộ của các vị sư Tổ đã khuất. Dọc theo sân hẹp có ba cái tháp nhỏ đề chữ “Lầu Mẫu Cửu Trùng Thiên”, “Lầu Cô”, “Lầu Cậu”.

Di vật – Đặc trưng

Chùa Nền lưu giữ được một quả chuông đồng đúc năm 1740, trên ghi rõ tên chữ “Đản Thánh Cơ Chung” và một khám thờ bằng gỗ được chạm thủng với các đề tài tứ linh là một tác phẩm từ thế kỷ 17. Trong hậu cung điện Thánh có cất những sắc phong tặng ngài Từ Vinh của các vua triều Nguyễn vào năm Thành Thái thứ ba (1891), Duy Tân thứ ba (1909), Khải Định thứ 9 (1924).

Ngoài hệ thống tượng Phật của tam bảo, ở điện Thánh còn có các pho tượng thờ Từ Đạo Hạnh và cha mẹ ngài, các ngai thờ Thánh Tổ, Thánh Mẫu và nhiều hiện vật quý khác, trong số đó một bức chạm rồng trông rất giống bức tương tự ở nhà bát giác của chùa Láng. Phong cách nói chung mang dấu ấn của nghệ thuật trang trí hồi cuối thế kỷ 19, đầu thế kỷ XX.

Trong số những hiện vật mới hơn của chùa Nền, ta thấy có bộ tượng Tam Tòa Thánh Mẫu được đặt trong tủ kính to, bên dưới có các tượng Ngọc Hoàng Thượng Đế, Ngũ Vị Tôn Ông, Hoàng Mười, Hoàng Bẩy. Dưới bệ là Hạ ban thờ Ngũ Hổ, hai bên có tượng Cô, tượng Cậu đứng trong hòm kính kiêm chức năng hòm công đức.

Lễ hội

  Hàng năm dân làng Láng lại mở lễ hội kỷ niệm ngày vua Lý Thần Tông đăng quang. Chính hội là ngày 7 tháng 3 âm lịch, từ ngày mùng 5 đã bắt đầu tế ở chùa Nền. Theo cổ lệ, năm nào được mùa thì có nghi thức rước tượng Thánh tăng từ chùa Láng về chùa Nền thăm tượng cha mẹ.

Sự kiện – Thành tựu

Ngày 22/4/1992, chùa đã được xếp hạng Di tích lịch sử văn hóa theo quyết định do bộ trưởng Bộ Văn hóa và Thông tin. 

Đầu năm 2005, ngôi Tổ đường, điện Mẫu, nhà khách, vườn tháp và một số các hạng mục khác đã được đại trùng tu dưới sự chỉ đạo của hai cố sư Tổ Đàm Mơ và Đàm Thiêm. 

Năm 2011, nhân dịp Đại lễ kỷ niệm 1000 năm Thăng Long – Hà Nội, ngôi Đại Hùng Bảo Điện đã khánh thành.

Tham khảo

  • Chùa Nền, http://ditichlichsu-vanhoahanoi.com/2017/10/05/chua-nen/
  • Ngõ Chùa Nền, quận Đống Đa, Hà Nội, http://nguoihanoi.com.vn/ngo-chua-nen-quan-dong-da-ha-noi_233277.html
  • Chùa Nền (Đản Cơ tự), https://vanhien.vn/news/Chua-Nen-Dan-Co-tu-34308
  • Tìm hiểu một số thông tin chùa Nền Láng Thượng, http://chuachienviet.blogspot.com/2017/08/tim-hieu-mot-so-thong-tin-chua-nen-lang-thuong.html
  • Sách “Đình và đền Hà Nội”, Nguyễn Thế Long, NXB Văn hoá – Thông tin ( 2005 – Tái bản lần thứ nhất có sửa chữa). 

 

Chấm điểm

Hình ảnh

Chia sẻ
Avatar

Nội dung chính

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *


Banner App ChỐn ThiÊng 3 (60x90)