Giới thiệu
Chùa Quang Hoa thuộc hệ phái Bắc tông, nguyên toạ lạc tại ấp Luật Bình, thôn Hoàng Oanh đông, thuộc Thời Tú, huyện Tuy Viễn, phủ Quy Ninh, trấn Bình Định, trạm Bình Điền, nay là thôn Luật Bình, xã Phước Quang, huyện Tuy Phước, tỉnh Bình Định.
Lược sử và tên gọi
Chùa Quang Hoa hiện còn lưu giữ một số tư liệu Hán Nôm quý giá, trong đó có một số tư liệu có liên quan đến lịch sử khai sơn và tên gọi của chùa như sau:
Một tư liệu được viết vào 24 tháng Giêng năm Chính Hoà 正和 thứ 19 (năm 1708) có ghi tên chùa là Sắc tứ Quang Minh Tự:
Do Quang Minh tự cổ tích danh lam, tiền niên hữu từ thượng lệnh trạch nhật trùng tu. Chí Bính Tí niên hữu thượng lệnh ban đề Sắc tứ Quang Minh Tự
(Chùa Quang Minh là một danh lam cổ tích, năm trước có lệnh trên ban xuống bảo chọn ngày trùng tu. Đến năm Bính Tí (1696) lệnh trên ban cho là Sắc tứ Quang Minh Tự)
Một tư liệu là tờ Bẩm của sư Bích Phong 碧峰 viết vào năm Vĩnh Khánh 永慶 thứ 5 (năm 1733), chùa được trùng tu và đổi tên là: Sắc tứ Hoa Phong Tự: Kim mông ân chuẩn cải thử tự vi Sắc tứ Hoa Phong Tự (Nay đội ơn phê chuẩn đổi tên chùa này thành tên Sắc tứ Hoa Phong Tự)
Một tư liệu ghi danh sách ba mươi vị tăng chúng xin miễn nhập bạ viết vào tháng 11 năm Vĩnh Hựu 永佑 thứ 7 (năm 1741) ghi tên chùa là Sắc tứ Hoa Phong Quan Tự: Sắc tứ Hoa Phong Quan Tự tăng chúng đơn kê (Đơn của tăng chúng của Sắc tứ Hoa Phong Quan Tự …)
Sau năm Vĩnh Hựu thứ 7, tên của chùa được đổi là: Sắc tứ Quang Hoa Hộ Quốc Trường An Tự
Vì trong một tư liệu được viết vào năm Cảnh Hưng 景興 thứ 5 (năm 1744) và một tư liệu được viết vào năm Cảnh Hưng 景興 thứ 14 (năm 1754) đều có ghi: Tiền triều đức Minh Vương Sắc tứ Quang Minh Tự. Tiên Hoàng đức Ninh Vương Sắc tứ Hoa Phong Thiền Tự. Đương kim Hoàng thượng Sắc tứ Quang Hoa Hộ Quốc Trường An tự. (Triều trước đức Minh Vương sắc tứ là Quang Minh Tự. Tiên Hoàng đức Ninh Vương sắc tứ là Hoa Phong Thiền Tự. Đương kim Hoàng thượng sắc tứ là Quang Hoa Hộ Quốc Trường An Tự).
Minh Vương tức chúa Nguyễn Phúc Chu ở ngôi từ năm 1691 đến 1725. Ninh Vương tức chúa Nguyễn Phúc Chú ở ngôi từ năm 1725 đến 1738. Chúa Nguyễn Phúc Khoát ở ngôi từ năm 1738 đến năm 1765. Chúa Nguyễn Phúc Khoát xưng Vương, năm Giáp Tí (1744) đúc ấn Quốc Vương, nhưng trong các văn bản vẫn dùng niên hiệu vua Lê. Cảnh Hưng là niên hiệu của Lê Hiển Tông ở ngôi từ năm 1740 đến năm 1786.
Một tư liệu khác bị mất niên đại có ghi là: Sắc tứ Quang Hoa Hộ Quốc Trường An Quan Tự
Như vậy năm tạo lập chùa phải là trước năm 1696, từ năm 1696 chùa có tên là Sắc tứ Quang Minh Tự, đến năm 1733 chùa đổi tên là Sắc tứ Hoa Phong Tự, năm 1741 có tên là Sắc tứ Hoa Phong Quan Tự. Còn tên gọi Sắc tứ Quang Hoa Hộ Quốc Trường An Tự phải có trước năm 1744 hoặc là năm 1744 tức năm Cảnh Hưng thứ 5.
Hiện nay chùa có tên Sắc tứ Quang Hoa tự, mọi người thường gọi là chùa Quang Hoa. Theo quyển Danh mục Tu viện – Tịnh xá – Tịnh thất niệm Phật đường tỉnh Bình Định của Tỉnh hội Phật giáo tỉnh Bình Định in năm 2007, chùa Quang Hoa được tạo lập vào năm 1696, năm trùng tu là 1962.
Sơ lược kiến trúc
Ngày nay, chùa Quang Hoa bình yên án ngữ đối diện với cánh đồng lúa xanh. Bên trong khuôn viên chùa Quang Hoa không quá rộng rãi nhưng sự kết hợp hài hòa giữa kiến trúc truyền thống cổ kính như cổng tam quan với kiến trúc cổ kính trên lầu tam quan tôn trí tượng Phật Bà nghìn mắt nghìn tay, chánh điện, bảo tháp, mộ tháp trầm mặc, cùng các tượng Phật giáo và cỏ cây hoa lá xanh um tươi tắn, tất cả tạo nên một không gian Phật môn thiền định và an yên.
Tham khảo
- https://anvietnam.net/2022/01/25/canh-chua-quang-hoa-sac-tu-to-dinh-quang-hoa-o-huyen-tuy-phuoc-tinh-binh-dinh/
- https://www.chuonghung.com/2013/12/anh-chua-quang-hoa-xa-phuoc-quang-huyen.html
