Thông tin chung
Chầu Đệ Tứ là một vị Thánh trong Đạo Mẫu Tứ phủ Việt Nam. Chầu Đệ Tứ thuộc Địa Phủ và người đứng thứ tư trong hàng Tứ Phủ Chầu Bà. Danh hiệu của Chầu là Chiêu Dung Công chúa, được coi là người hầu cận, hóa thân của Mẫu Địa Tiên (Liễu Hạnh Công Chúa).
Khánh Tiệc Chầu Bà Đệ Tứ Khâm Sai diễn ra vào ngày 14/3 âm lịch hằng năm. Lúc này, khách hành hương muôn nơi thường đến bái yết cửa đền Chầu Đệ Tứ để bày tỏ công ơn với Ngài, cũng là xin Chầu Bà phù hộ bình an, may mắn, mọi việc thuận lợi. Ai cũng nô nức sắm sửa đầy đủ lễ lạy, thành tâm khấn vái Chầu Bà.
Hầu giá Chầu Đệ Tứ
Chầu Đệ Tứ là vị Chầu Bà ít khi về ngự đồng. Người ta thường hay hầu chầu khi chiếm bái cửa đền thờ chầu, hoặc đất Nam Định là nơi chầu kề cận Mẫu. Thường thì người ta có thỉnh chầu về chứng tòa màu vàng khi có đàn mở phủ mà đồng tân dâng bốn tòa Sơn Trang.
Khi ngự về đồng, Chầu mặc áo màu vàng, cầm quạt khai cuông rồi thường múa kiếm và cờ lệnh (mô tả hình ảnh chầu ra trận hoặc cầm cờ hiệu khâm sai). Cũng đôi lúc Chầu về múa quạt, múa mồi hoặc chỉ khai cuông rồi an tọa thôi.
Bản văn Chầu Đệ Tứ
Đấng Nam thiên, nữ trung Nghiêu Thuấn
Đất Sơn Nam có đấng trâm oanh
Quý hương An Thái xã danh
Có chầu đệ tứ hách danh dõi truyền.
Điều thời phụng mệnh Hoàng thiên
Ngự đồng ánh bóng khắp miền gần xa.
Ra uy sát quỷ trừ tà
Chiêu tài tiếp lộc gần xa cho đồng.
Khâm sai đệ tứ tuỳ tòng
Chiêu Dung công chúa ngự đồng cứu dân.
Trong nghĩa thân ngoài thời nghĩa dưỡng
Nương uy trời độ lượng bao dung
Mặt hoa tươi tốt má hồng
Gồm lo tứ đức tam tòng vẻ vang.
Mày ngài tóc phượng vấn ngang
Lưng ong má phấn xem càng tốt tươi.
Miệng chầu cười trăm hoa đua nở
Đáng lên tài tiên nữ bồng lai
Vào chầu ra giọng khoan thai
Đã trong hiển ứng lại ngoài tối linh.
Chốn thiên đình ca ngâm chầu chực
Các bộ nàng náo nức dâng huê
Chầu thôi lại trở ra về
Khi ra Thiên Bản lúc về Đồi Ngang.
Miếu giữa đường gia ban sắc chỉ
Bốn chữ vàng chính khí nghiêm trang
Lân vờn phượng múa tòa vàng
Thị tòng bộ chúng tiên nàng đôi bên.
Có phen lên thanh sơn tú thuỷ
Hoá phép mầu lục trí thần thông
Quản cai tam phủ công đồng
Quyền chầu coi sóc đền rồng vào ra.
Sổ tam toà chép biên sau trước
Lại sửa sang gương lược trầu cau
Dù ai tiến cúng khẩn cầu
Quyền chầu ra rộng vào tâu thông hành.
Lên thiên đình ngự về thuỷ phủ
Tiến văn chầu kích cổ tam không
Mời chầu trắc giáng điện trung
Hay còn nam bắc tây đông chốn nào.
Trên thiên tào còn đang tra sổ
Hay chầu còn đổi số cho ai
Có phen chơi cảnh bồng lai
Hay về An Thái là nơi quê nhà.
Có phen ra kinh đô thành thị
Vào kính thiên toạ vị hồng lâu
Rong chơi năm cửa nhà lầu
Hay chơi Phố Mới, cầu Châu, cầu Rền.
Lên trên đến Cầu Đông, cầu Giác
Trở ra về Hàng Bạc, Hàng Ngang
Hàng Buồm chầu lại dạo sang
Mã Mây, Phố Mới, Hàng Đường, Đồng Xuân.
Dạo chơi khắp hết xa gần
Hàng Đồng, Hàng Thiếc, Hàng Cân, Hàng Đào
Chợ huyện, Chùa Tháp,Đình Ngang
Cấm chỉ, đền Cờn các vạn dưới sông.
Có phen chầu ngự thuyền rồng
Qua hồ Trúc Bạch lại dong Tây Hồ.
Lệnh truyền tiên nữ chèo đua
Qua đền Trấn Võ lên chùa Huyền Thiên.
Vực Kim Ngưu có đền An Thái
Cảnh hội đồng có dải Tô giang
Thiên Tích chầu lại dạo sang
Sai các tiên nàng chầu chực dâng hoa.
Phút thôi chầu chở ra về
Ngự trong bản điện sớm khuya hội đồng
Có phen chầu ngự đường trong
Dạo khắp phủ tía lầu hồng vào ra.
Có phen chơi Đồi Ngang,Phố Cát
Đứng nhởn nhơ bóng mát cây cao
Nghệ An chầu lại từng vào
Dạo chơi các chốn lầu cao Kinh Thành.
Có phen chầu chực tỉnh Thanh
Sòng Sơn Ba Dội tập tành vui chơi.
Thường vãng lai bán hàng chiều khách
Thấy ai là ngang ngược ra tay
Mặc ai phù phép tìm thầy
Thành tâm lễ bái chầu dày lại tha.
Lòng kính chúc hương hoa tịnh thuỷ
Hoá phép màu lục trí thần thông
Kiêm tri tam phủ công đồng
Tốc lai giáng hạ từ trung thay là
Ngôi đền thờ khâm sai công chúa
Chầu Mai Hoa tối tú chứng minh
Đền thờ phượng cổ anh linh
Khuông phù đệ tử khang ninh thọ trường.
Tham khảo
- https://oancotam.com/chau-de-tu/3
