Chầu Chín Cửu Tỉnh là ai?
Chầu Chín Cửu Tỉnh là vị thánh chầu thứ chín trong hàng Tứ phủ Thánh Chầu đứng sau Chầu Tám Bát Nàn và đứng trước Chầu Mười Đồng Mỏ. Chầu Bà là vị thánh chầu chầu uy quyền vốn dòng tiên nữ trên Thiên Đình, giáng hạ xuống đất Bỉm Sơn Thanh Hóa, làm phúc cứu giúp nhân dân.
Danh hiệu: Chầu Cửu Sòng Sơn, Chầu Cửu Đền Sòng, Chầu Chín Giếng
Thần tích Chầu Chín
Chầu Chín Cửu Tỉnh vốn dòng tiên nữ trên Thiên Đình vì vậy mà các thần tích về chầu không rõ ràng và đầy đủ, chỉ biết là chầu sinh giáng ở đất Bỉm Sơn, Thanh Hóa để cứu dân độ thế. Sau này khi thác hóa bà trở thành vị Chầu Bà kề cận, biên chép sổ sách bên Mẫu Liễu Hạnh.
Chầu có danh hiệu Chầu Chín Cửu Tỉnh vì Chầu cai quản chín mạch giếng âm dương trên đất Thanh Hoá. Gọi là “mạch giếng âm dương” vì ở đây có chín cái giếng, phía dưới lại có dòng sông ngầm xuôi thẳng ra biển. Theo Đông y thì chỗ nước sông hoà với nước giếng, gọi là “âm dương thuỷ” (陰陽水).
Cũng có khi Chầu giá ngự trong Đền Sòng (vì vậy người ta cũng gọi là Chầu Cửu Đền Sòng).
Có quan niệm cho rằng Chầu bà là Thụy Hoa Công Chúa (hay có một số sách nói là Chầu Quỳnh) trên Thiên Cung, xuống Đồi Ngang, Phố Cát, kề cận bên Mẫu Liễu Hạnh.
Thờ phụng
Bởi kề cận bên Mẫu Liễu nên Chầu Cửu thường được thờ chính ở những ngôi đền chính của Mẫu như Đền Rồng (Thanh Hóa) và Phủ Bóng (Nam Định). Ngoài ra, một số đền còn thờ Chầu làm Chầu Thủ Đền coi giữ trong bản đền. Dẫu vậy, ngôi đền được coi là đền chính của Chầu là Đền Sòng Sơn ở Bỉm Sơn, Thanh Hóa. Ngoài ra, Chầu được thờ tại Đền Chín Giếng, Phủ Bóng (Nguyệt Du Cung) tại Phủ Dầy Nam Định.
“Đất Sòng Sơn giáng sinh Chầu Cửu
Núi Bách Thần đặt hiệu thần tiên
Cửu Tỉnh, Mẫu đã ban truyền
Quyền Chầu cai quản khắp miền xứ Thanh.“
Khánh tiệc Chầu Chín Cửu Tỉnh vào ngày 9/9 âm lịch hàng năm.
