Tên gọi
Chùa Phú Thị có tên chữ là Đại Dương tự hay Đại Dương Sùng Phúc tự, dân gian gọi nôm là chùa Sủi.
Vị trí
Từ trung tâm Hà Nội đi qua cầu Chương Dương, cầu Vĩnh Tuy hoặc cầu Thanh Trì xuôi theo quốc lộ 5, qua thị trấn Trâu Quỳ 3km thì rẽ trái, đi tiếp khoảng 1,5km nữa theo tỉnh lộ 282 về hướng Bắc Ninh, chúng ta sẽ gặp cụm di tích đình – đền – chùa Phú Thị, hay còn gọi là chùa Sủi, một công trình kiến trúc cổ thuộc làng Sủi, xã Phú Thị, huyện Gia Lâm, TP. Hà Nội ngày nay, tức trang Thổ Lỗi, thuộc đất Kinh Bắc xưa.
Lược sử
Chùa Phú Thị được xây dựng từ rất sớm, có thuyết nói chùa ra đời từ thế kỷ thứ 2 khi Phật giáo du nhập qua Luy Lâu, nhưng không rõ năm nào. Theo dân gian truyền tụng lại, thì thời thời Lý – Trần, các vua thường qua đây ngủ đêm để ngóng mộng, chờ thông điệp của thánh thần.
Theo sử sách lưu lại thì ghi rằng: vua Lý Thánh Tông (1054-1072) về đây cầu tự đã gặp cô gái Lê Thị Khiết (1044-1117), lập làm Nguyên phi Ỷ Lan, năm 1066 sinh ngay Thái tử Càn Đức. Cha mất sớm, thái tử 7 tuổi trở thành Lý Nhân Tông (1072-1127), Ỷ Lan làm thái hậu nhiếp chính. Về già, bà cho xây lại chùa Sủi, hoàn thành năm 1115. Hai năm sau bà qua đời, vua lập đền bên chùa để thờ thái hậu.
Chùa Sủi, tự bản thân đã là một danh lam chứa đựng nhiều yếu tố lịch sử, nghệ thuật lại nằm liền với ngôi đình lớn thờ vị tướng có công giúp vua Đinh dựng nghiệp đế vương và sát với ngôi đền Đức Lý Thái Hậu đệ tam Hoàng Đế, người hai lần nhiếp chính thay chồng và con (hiện trong đền còn hai mũ Hoàng đế, một to, một nhỏ bằng đồng là kỷ vật quý hiếm) có công lớn với nước với dân, được suy tôn là mẫu nghi thiên hạ, Phật Bà Quan Âm, một ngôi đền cổ kính, tạo thành một khu di tích liên hoàn đẹp, hiếm có.
Trụ trì chùa
- Thiền Sư Đại Điên (thời vua Lý Thánh Tông)
- Thiền Sư Huệ Không Nguyễn Văn Quế, Tiến Công lang Tăng, Tăng Thống Ty Tăng Lục (1641?)
- Thiền Sư Huệ Lâm Trần Khánh Thuận (?1711?)
- Tổ Thiên Phúc, Thiền Sư Thích Thông Tiến (1889-1986) (Thích Thông Tập) (?-1960)
- Cố Đại Lão Hòa thượng, Phó Pháp chủ HDCM, Thích Thanh Bích (1913-2013) – chánh đương gia (1940-1960)
- Thượng tọa Thích Thanh Phương (1973) – trụ trì (2002- nay)
Kiến trúc
Di vật
Chùa Sủi lưu giữ được 73 pho tượng cổ, có niên đại tạo tác từ TK 17 đến TK 19. Nhiều tượng mang giá trị thẩm mỹ cao và đậm chất dân gian, mang vẻ đẹp dung dị và tiêu biểu cho nền nghệ thuật điêu khắc Việt Nam trong giai đoạn nền nghệ thuật dân gian phát triển cực thịnh của thế kỷ 17, 18 với phong cách thời Lê, Nguyễn như tượng A Di Đà, tượng Thái hậu Ỷ Lan, tượng Sư tổ Đạt Ma, bộ tượng Tam Thế Phật bằng gỗ phủ sơn, cao 1,2m và các tượng Bồ tát: Quan Thế Âm, Văn Thù, Phổ Hiền, v.v… Đặc biệt là phần trang trí với các mảng chạm rồng tinh tế ở vì kèo.
Chùa có một khánh đá cổ từ đời Vĩnh Thịnh thứ 21 (1725) và một quả chuông đồng lớn treo trên lầu tám mái phía tây mang niên hiệu Cảnh Thịnh thứ 8 (1800) thời Tây Sơn. Trang trí trên chuông khá độc đáo, khắc nhiều bài ký bằng chữ Hán, miêu tả cảnh đẹp của chùa và ý nghĩa của việc đúc chuông cùng sự phát tâm công đức.
Tham khảo
- https://top9.com.vn/chua-sui-chua-phu-thi-chua-dai-duong-sung-phuc-kham-pha-ve-dep/
- https://phatgiao.org.vn/chua-sui-dai-duong-sung-phuc-tu-kien-truc-va-di-san-d26618.html
- https://vi.wikipedia.org/wiki/Ch%C3%B9a_S%E1%BB%A7i
